Tư tưởng "Phân quyền" trong lãnh đạo, chỉ đạo của Tân Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh

http://molang0205.blogspot.com/2015/12/tu-tuong-phan-quyen-trong-lanh-ao-chi.html?m=1

Mẹ Đốp

Ông Nguyễn Xuân Anh, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng - Nguồn: Internet. 

Sáng nay, ngày 8/12, HĐND TP Đà Nẵng đã khai mạc kỳ họp thứ 15, HĐND TP khóa VIII, nhiệm kỳ 2011-2016. Đây cũng là kỳ họp thường kỳ cuối cùng của HĐND TP khóa này dưới sự chủ trì của  Chủ tịch HĐND TP Trần Thọ, nguyên Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng. Nội dung chủ yếu được HĐND TP đưa ra thảo luận và quyết định lần này sẽ xoay quanh vấn đề tăng trưởng kinh tế, ô nhiễm môi trường, ngập úng; trật tự đô thị, an toàn giao thông, tình hình tội phạm ma túy, an sinh lập nghiệp cho các hộ dân giải tỏa, thu hồi đất và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của người dân....

Tuy nhiên, cũng giống như dưới thời 02 vị bí thư tiền nhiệm là Cố Bí thư Nguyễn Bá Thanh và Nguyên Bí thư Trần Thọ, các vấn đề bên lề, trước thềm kỳ họp chính thức đã được khuấy động lên qua các bài phát biểu của người đứng đầu TP. Và do chức danh 02 trong 1, Bí thư Thành uỷ thường được bầu làm Chủ tịch Hội đồng nhân dân nên những phát biểu của người đứng đầu TP (Bí thư) báo hiệu đó là những vấn đề sẽ được ưu tiên đưa ra thảo luận và thống nhất tại kỳ họp của Hội đồng nhân dân TP. 

Trước kỳ họp cuối cùng của Hội đồng nhân dân TP Đà Nẵng khoá VIII, nhiệm kỳ 2011-2016, Bí thư Nguyễn Xuân Anh đã nói gì? 

Là một nhân tố mới trong thành phần ban lãnh đạo cao nhất của TP Đà Nẵng, việc ông Nguyễn Xuân Anh được bầu làm Bí thư trong Đại hội Đảng bộ TP nhiệm kỳ 2015 - 20120 được kỳ vọng sẽ tạo ra một sự khác biệt, luồng sinh khí cho Đà Nẵng sau một thời gian ngắn có dấu hiệu chững lại trên nhiều khía cạnh. Và nói như ông Nguyễn Xuân Anh ngay sau khi được bầu làm Bí thư Thành uỷ trước báo chí: "Đà Nẵng dưới thời Bí thư Nguyễn Bá Thanh là nơi "đáng sống" trong lúc thời nay "đang là mảnh đất màu mỡ để các loại tội phạm hoạt động". Cũng xin được nói luôn, những dấu hiệu và thậm chí là hiện trạng được ông Nguyễn Xuân Anh cũng như rất nhiều người dân TP chỉ ra là một hệ quả có tính tất yếu khi mà những nhân tố cách đây chừng 5 năm từng được cho là động lực thì nay nó đã trở nên lỗi thời. 

Dưới thời cố Bí thư Thành uỷ Nguyễn Bá Thanh, để đối phó với những yếu kém của TP, đồng thời để tạo ra được động lực để TP có thể bứt phá đi lên như thời gian qua, thay vì đi giải quyết lẻ tẻ bài toán của từng sở, ngành, chính quyền từng địa phương trực thuộc thì ông Thanh đã tính đến một giải pháp có tính tổng thể hơn: Phát huy tính trách nhiệm trong đội ngũ lãnh đạo của từng sở, ngành, chính quyền địa phương; theo đó, đối với ai chưa phát huy hết trách nhiệm, thậm chí có biểu hiện tiêu cực thì TP sẽ sẵn sàng thải loại và thay thế bởi nhân tố khác; đồng thời những cá nhân làm tốt có cách làm mới sẽ ngay lập tức được khen, trọng dụng ở cương vị cao hơn... Với cách làm này, Đà Nẵng đã khởi sắc chỉ trong chu trình 10 năm, từ một thành phố hạng thấp nhất trong các Thành phố trực thuộc Trung ương, Đà Nẵng đã bứt phá và chứng tỏ sự năng động, thích nghi của mình trong một cơ chế mới. Sự thành công 10 năm qua của Đà Nẵng có dấu ấn của việc đề cao, có cơ chế trong trách nhiệm của người đứng đầu.

Xin trở lại nhiệm kỳ mới của Tân bí thư Nguyễn Xuân Anh. Đã rất nhiều người cho rằng, việc ông Anh làm Bí thư Đà Nẵng là hết sức dễ dàng, việc tiếp nối những di sản của cố Bí thư Nguyễn Bá Thanh cũng đủ để ông Anh có thể thành công và tạo ra dấu ấn của mình. Tuy nhiên, ở đây, tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm cho rằng một người trẻ như Bí thư Nguyễn Xuân Anh (ông Anh sinh năm 1976)  thì việc tiếp thu, kế tục những gì mà các vị tiền nhiệm có kinh nghiệm kinh qua là điều cần thiết. Ông Anh đã thực hiện không ít việc thể hiện điều đó trong thời gian qua. Song, thử hỏi Đà Nẵng sẽ như thế nào nếu ông Anh vẫn áp dụng nguyên xi "Cơ chế chịu trách nhiệm của người đứng đầu" làm một chế tài có tính mấu chốt trong quản lý, điều hành TP? 

Rõ ràng trong bất cứ giai đoạn, thời điểm nào "cơ chế chịu trách nhiệm của người đứng đầu" luôn cần thiết bởi đó là một trong những động lực có tính tự thân. Nó vẫn cần thiết được kế tục dưới thời Bí thư Nguyễn Xuân Anh dù Đà Nẵng đã vận hành điều này không ít năm. Tuy nhiên, liệu rằng nó còn đủ sức lãnh nhận vai trò là đòn bẩy để Đà Nẵng có thể bứt phá trong tương lai, lấy lại sự năng động vốn có của mình? Xin thưa rằng là rất khó, đó là chưa nói tới vừa lên cương vị Bí thư thì ông Nguyễn Xuân Anh vẫn chưa thể làm mạnh? 

Nói như thế để thấy rằng, ông Nguyễn Xuân Anh sẽ không thể trông chờ, yên tâm với những gì đã có. Chính ông sẽ phải thể hiện trí tuệ và bản lĩnh của mình trên cương vị mới bằng sự khác biệt, chưa có tiền lệ tại Đà Nẵng. Và xem chừng theo dõi những gì ông Anh phát biểu trước thềm cuộc họp của Hội đồng nhân dân TP vừa diễn ra thì có vẻ như ông đã tìm được điều đó. Cụ thể, "Đà Nẵng sẽ phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho các sở, ngành, địa phương theo nguyên tắc có chức phải có quyền, có quyền phải có trách nhiệm; được giao quyền mà làm không được, làm sai thì tự giác phải thôi; nếu không thì tổ chức cũng buộc phải thôi" với những ưu tiên hàng đầu như "Triệt tiêu cơ chế xin - cho trong phân bổ ngân sách", "Có chức phải có quyền, có quyền phải có trách nhiệm". Trong đó, điểm mới và táo bạo trong tư tưởng điều hành, lãnh đạo của ông Nguyễn Xuân Anh là TP sẽ tiến hành phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong thời gian tới. Điều này đồng nghĩa với ông Anh nói không với cơ chế tập quyền, tập trung quyền lực với lí do nó đã lỗi thời trong một bối cảnh mới. 

Và nếu hỏi rằng, đây là thứ tư tưởng hoàn toàn mới của ông Nguyễn Xuân Anh hay nó đã được phát triển trên cơ sở kế thừa tư tưởng quản lý, điều hành của những người tiền nhiệm? Xin trả lời luôn là có kế thừa và bằng chứng là khẳng định việc phân cấp mạnh mẽ nhưng ông Anh vẫn nhấn mạnh: "Phân cấp đi đôi với trách nhiệm", "Việc đầu tiên trong phân cấp là bố trí vốn". Một điểm mới khác nữa là "Ông Nguyễn Xuân Anh cũng yêu cầu Giám đốc Sở Nội vụ kể từ 12h trưa 4/12, “nếu đang có thì chấm dứt, nếu chưa có thì thôi” can thiệp vào việc tuyển lao động của các đơn vị, mà phải để các đơn vị tự chủ". Đây là một vấn đề rất mới và chưa có tiền lệ bởi thông thường chức năng của Sở Nội vụ chính là công tác nhân sự như Bộ Nội vụ trong Chính phủ vậy. Với quan điểm này, "Sở Nội vụ chỉ giao cho các đơn vị tổng mức và cơ cấu biên chế, còn tuyển dụng là do giám đốc các đơn vị sự nghiệp toàn quyền chủ động, chứ không phải chạy lên chạy xuống như trước đây. Nếu làm sai thì giám đốc đơn vị đó phải chịu trách nhiệm". 

(Phát biểu của Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh tại hội nghị lần 2 để đánh giá những kết quả năm 2015 và bàn một số nhiệm vụ, phương hướng lớn trong năm 2016). 

Đến thời điểm hiện tại chưa chắc chắn việc những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của ông Nguyễn Xuân Anh sẽ được áp dụng thành công trên thực tế; nhưng chỉ từng ấy thôi cũng đủ để những ai còn hoài nghi tin tưởng vào trí tuệ, sức trẻ và bản lĩnh dám nghĩ, dám làm của vị tân Bí thư 39 tuổi này.