http://trelangblogspotcom.blogspot.com/2015/12/cung-quat-cho-phong-trao-lon-manh-hinh.html
Hình thức phô trương, ngược đời văn hóa.
Vừa
qua, tôi thật ngạc nhiên khi thấy người ta tổ chức giao lưu chào mừng
đại hội thi đua yêu nước, trên phông màn thìcó chữ: "Quạt cho phong trào
lớn mạnh", nguyên việc dùng cụm từ này đã
buồn cười, rồi các đại biểu mỗi người lại cầm một cái quạt. Ai cũng cầm
cái quạt giơ lên phe phẩy, vung vẩy. Ngạc nhiên là ai cũng thấy sướng.
Quy
luật ngôn ngữ hay tư duy đều tiến theo quy luật từ cụ thể đến trừu
tượng. Thắp lửa là cụ thể sinh hoạt cộng đồng, rồi dùng từ "thắp lửa" để
chỉ việc giữ niềm tin, hay khuyến khích tinh thần. Quạt là cầm cái quạt
tạo ra gió, một cách thô thiển và hoang sơ từ xa xưa, sau rồi có văn
thì thành "quạt cho phong trào lên". Cái quạt ấy đâu phải là cái quạt
"chành ra ba góc da còn méo, khép lại đôi bên thịt vẫn thừa". Cái quạt
ấy là người tổ chức, người khuyến khích, cái quạt cho phong trào lên ý
nói đó là người lãnh đạo phong trào. Nay các bác dẫn câu ấy lên sân
khấu, ừ thì khấp khếnh nhưng còn chấp nhận được. Nhưng các bác cầm cái
quạt phe phẩy thì chả còn ý nghĩa trừu tượng, chả còn nghĩa bóng của cái
quạt- người lãnh đạo phong trào đâu nữa. Xin lỗi Thủ tướng, tôi tìm cái
ảnh minh họa, trên mạng khó tìm được ảnh không có thủ tướng cầm quạt.
Chắc người nghĩ ra cảnh này hoặc chả hiểu gì, hoặc chơi đểu Thủ tướng
rồi.
Đạo
cụ chèo có cái quạt, nó làm gió làm bão, cụp lại thì làm gậy, xòe ra
làm sự ve vuốt, làm sự căm giận. Xem Thị Mầu lên chùa, diễn viên dùng
cái quạt, khi thì xòe ra mạnh mẽ, khi thì mơn trớn... Tóm lại là cái
quạt là dụng cụ chuyên chở hình tượng sân khấu chèo rất đắc địa. Nay các
bác bảo cầm cái quạt quạt cho phong trào lên, thì không biết thế nào.
Khi mà lớp nghĩa bóng "quạt cho phong trào lên" bị ẩn đi rồi, chỉ còn
đạo cụ, không hiểu các bác diễn cái gì.
Đấy
là không kể, vẽ cái quạt bên cạnh câu "Quạt cho phong trào lên", hoặc
cầm cái quạt thật, là sự thô thiển hóa lớp ngữ nghĩa bóng. Sau khi cái
quạt cụ thể, qua phát triển hàng nghìn năm ngôn ngữ, thành cái quạt cho
phong trào lên, thì nay người ta đưa cái quạt phong trào trở về hoang sơ
là cái quạt của bà Hồ Xuân Hương. Nói dại, nếu "thắp lửa trái tim"
trong chương trình khuyến khích từ thiện chẳng hạn, phát mỗi người một
ngọn nến, một cái bật lửa, có khi gây hỏa hoạn. Hay giao lưu "Nối vòng
tay lớn" thì vẽ cái tay võ sĩ. Giao lưu "Sinh con đẻ cái" thì vẽ cái
gì...
Ngạc
nhiên nhất là cái điều này vẫn diễn ra và không ai thấy nó khác thường
cả. Hình như "Quạt cho phong trào lớn mạnh" là câu của cụ Hồ, thì hậu
sinh đã hiểu sai hoàn toàn cụ Hồ rồi, sai tệ hại nữa là khác. Cụ nói cái
nghĩa bóng, các ông hãy là cái quạt đi, nay lại diễn là mang quạt ra mà
quạt như Bà Lasat trong Tây Du ký...Ôi ôi
No comments:
Post a Comment