2016/08/01

Sau màn đấu tố ông Cự, báo giới quay sang nguyên Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang

Mẹ Đốp


Chuyện đúng - sai trong chuyện cấp phép 70 năm cho Formosa đối với ông Võ Kim Cự coi như đã rõ khi mới đây nhất trong buổi họp báo kết thúc phiên họp đầu tiên Quốc hội khóa XIV, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc chính thức tuyên bố: "Sau khi UBND tỉnh Hà Tĩnh báo cáo Chính phủ về thời hạn 70 năm cho Formosa, Chính phủ đã giao Bộ KH&ĐT kiểm tra xem có đủ điều kiện không. Sau đó, các ngành đã vào xem xét, xác định đủ điều kiện 70 năm". Nhưng điều này không có nghĩa những vấn đề liên quan hoạt động của Formosa đã kết thúc tại đây khi mà câu hỏi trách nhiệm vẫn chưa có chủ nhân! 

Nguyên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang (Nguồn: Báo Lao động). 

Theo đó, mới đây nhất, báo Lao Động tiếp tục có bài viết "Vụ Formosa gây ô nhiễm biển miền Trung: Trách nhiệm của nguyên Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang ở đâu?".Với việc tác giả bài báo đặt dấu chấm hỏi cuối tít bài thì dù chưa đọc vào bài cũng hiểu vấn đề nêu ra chỉ mới là một câu hỏi, mà đã là câu hỏi thì chắc chắn chưa thể nói tới chuyện đúng sai. Nguyên Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên & Môi trường Nguyễn Minh Quang (cũng là một người con của đất Hà Tĩnh) vì thế mới chỉ thuộc tầm ngắm như ông Cự thời gian gần đây chứ chưa thể kết luận được bất cứ điều gì! 
Ông Nguyễn Minh Quang bị đặt vấn đề trách nhiệm ở điều gì? 
Như báo Lao động đã xác nhận trong bài viết, là người đứng đầu Bộ Tài nguyên & Môi trường nhưng ông Quang chỉ thực sự đảm nhận cương vị này từ tháng 12.2010. Vả lại, trước khi đảm nhiệm cương vị tư lệnh ngành Tài nguyên & môi trường ông Quang là Thứ trưởng thường trực Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chứ không công tác tại Bộ Tài nguyên & Môi trường. Vì thế, nếu đặt vấn đề trách nhiệm của ông Quang trong việc phê duyệt dự án Formosa vào Việt Nam năm 2008 là điều không thể. Báo chí nói chung, báo Lao động nói riêng sẽ không dại gì chui vào địa hạt của một thứ mà họ sẽ bị lên án ngay lập tức. Việc bạch hóa vấn đề ngay trong bài viết cho thấy Báo Lao động  ý thức rất rõ điều này! 

Vấn đề được báo này đưa ra để đặt vấn đề trách nhiệm đối với nguyên Bộ trường Nguyễn Minh Quang vì thế là một vấn đề có tính sát sườn, gắn với thời điểm ông về công tác tại Bộ tài nguyên & Môi trường: Cho phép Formosa xả thải thẳng ra biển và trách nhiệm của Bộ Tài nguyên & Môi trường trong quá trình giám sát về những loại chất thải mà Formosa đưa ra biển khi đã cho phép? 

Có một điều dễ nhận thấy là cũng giống như màn đấu tố nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, Võ Kim Cự, vấn đề trách nhiệm được đặt ra với ông Quang cũng là trên khía cạnh người đứng đầu Bộ tài nguyên & Môi trường chứ không phải trách nhiệm đơn lẻ! Và để giải trình cho nghi vấn của mình, báo Lao động cho biết: "Trên thực tế, ngày 14.7.2014, Formosa có văn bản gửi Bộ TNMT xin cho xây dựng đường ống xả thải ra biển và hơn 1 tháng sau, ngày 26.8.2014, Tổng cục Môi trường có văn bản chấp thuận cho Formosa xả thải ra biển. Như vậy, Bộ TNMT chỉ cần hơn 1 tháng để hoàn tất mọi thủ tục từ kiểm tra, tới điều chỉnh báo cáo đánh giá tác động môi trường (DTM) của Formosa". 

Cũng theo thông tin của Báo Lao động, phóng viên của báo này đã có cuộc phỏng vấn đối với nguyên Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang hôm 25.7. Lấy lí do "việc thẩm định hồ sơ Formosa năm 2008 thuộc trách nhiệm của ông Bùi Cách Tuyến - cựu Thứ trưởng phụ trách Tổng cục Môi trường lúc bấy giờ, vì ông đã uỷ quyền cho ông Tuyến phụ trách vấn đề này" nên nguyên Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang đã từ chối trả lời các câu hỏi liên quan tới việc cấp các loại giấy phép cho dự án Formosa. Tuy nhiên, sự việc càng trở nên rối rắm khi ông Bùi Cách Tuyến - cựu Thứ trưởng phụ trách Tổng cục Môi trường trong cuộc trả lời phỏng vấn Phóng viên báo Lao động lại phủ nhận thông tin được ông Quang đưa ra, đồng thời khẳng định "việc chấp thuận đưa Formosa vào Việt Nam cũng như cho dự án này xả thải ra biển là chủ trương của Ban cán sự Đảng trong đó có nhiều người chứ không riêng mình ông". 

Ở  đây, chúng ta hoàn toàn dễ hiểu tại sao báo Lao động lại chưa thể kết luận vấn đề được nêu ra. Sự đối lập trong cách trả lời phỏng vấn của hai vị nguyên là lãnh đạo Bộ Tài nguyên & Môi trường đang khiến cho họ chưa thể tìm ra câu trả lời cuối cùng. Dấu hỏi (?) được đặt cuối tít bài là vì thế! 

Vậy nhưng, cũng như trách nhiệm giám sát dự án Formosa xả thải ra biển, liệu có cần thiết không khi đặt ra vấn đề trách nhiệm đối với việc cấp phép xả thải ra biển khi mà trong lời thú tội, nhận trách nhiệm của mình, bản thân Formosa đã thừa nhận họ đã thực hiện không đúng quy trình, thỏa thuận giữa họ và Bộ Tài nguyên & Môi trường. Hay nói cách khác, việc cấp phép xả thải ra sông (như ban đầu) hay ra biển (như giai đoạn sau) đã trở nên không quan trọng bởi để được xả thải Bộ Tài nguyên & môi trường đã buộc Formosa phải thực hiện một số quy trình và phần việc kèm theo để đảm bảo rằng lượng thải được xả ra không ảnh hưởng tới môi trường! Và chúng ta thử hỏi rằng, liệu Bộ Tài nguyên & Môi trường có thực hiện được chức năng giám sát (Quan trắc, kiểm định chất lượng nước thải) không khi xả ra môi trường không khi thiếu đi sự hợp tác của Formosa (chủ thể xả thải)? Khi mà Formosa vẫn luôn xả thải ra môi trường một cách lén lút và có động thái đối phó! 

Chính vì vậy, để đánh giá đúng thực chất vấn đề hãy khoan đấu tố nhau, quy kết trách nhiệm đối với các cơ quan chức năng bởi nó sẽ không đi đâu về đâu. Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến nếu có xem xét trách nhiệm thì cần tiếp tục xem xét trách nhiệm của Formosa như ý kiến của ĐBQH Nguyễn Anh Trí (xem thêm:tại đây).

No comments: