Mõ Làng

Ông Mai Tiến Dũng Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Người phát ngôn của Chính phủ tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 5.2016 diễn ra cuối giờ chiều ngày 2.6 cho biết: Đến nay, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết. Thủ tướng Chính phủ đã giao cơ quan chức năng mời tư vấn trong và ngoài nước để phản biện độc lập vì xác định đây là vấn đề rất quan trọng, khi công bố, phải bảo đảm chứng cứ, tính pháp lý và tính khách quan.

                                  Buổi họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 2.6

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng đã nói rằng: Ngay sau khi phát hiện ra cá chết bất thường tại các tỉnh miền Trung, Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương vào cuộc, làm rõ. Có hơn 30 cơ quan, bộ, ngành, địa phương đã tham gia thu thập chứng cứ, xác minh, tìm ra nguyên nhân vụ việc cá chết. Ngoài ra Chính phủ còn mời hàng trăm nhà khoa học trong nước, quốc tế cùng tham gia thu thập dữ liệu, chứng cứ, để xác minh điều tra nguyên nhân, trên nguyên tắc là phải dựa vào khoa học, khách quan, và chặt chẽ về mặt pháp lý.

Quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng là, nếu phát hiện tổ chức, cá nhân vi phạm thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và không loại trừ bất cứ một tổ chức, cá nhân nào.

Đến nay, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết. Thủ tướng Chính phủ đã giao cơ quan chức năng, mời tư vấn trong và ngoài nước để phản biện độc lập kết quả điều tra và coi đây là bước quan trọng trước khi công bố chính thức cùng biện pháp xử lý.

Thủ tướng cũng đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tiếp tục triển khai các giải pháp bảo đảm môi trường kinh doanh, môi trường tự nhiên, nhất là bảo đảm môi trường biển được an toàn, lâu dài, hỗ trợ người dân bị thiệt hại.

Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát, kiểm tra tất cả các dự án có khả năng liên quan tới xả thải trên phạm vi cả nước, chủ động phòng ngừa và cương quyết xử lý vi phạm nếu các tổ chức, cá nhân xả thải không đúng quy định.

Về nguyên nhân vì sao chưa thể công bố ngay kết quả làm rõ nguyên nhân cá chết, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cho biết: "Các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân cá chết. Tuy nhiên, việc điều tra nguyên nhân cá chết là của tập thể các nhà khoa học trong và ngoài nước nên cần sự phản biện một cách rốt ráo mới đủ cơ sở khoa học để kết luận chính thức. Bất cứ sự sơ suất nào trong xác định nguyên nhân cũng có thể dẫn tới sai lầm trong khắc phục hậu quả".

"Xác định nguyên nhân cá chết còn liên quan tới xác định thủ phạm gây ra nguyên nhân đó. Việc này không chỉ cần bằng chứng khoa học mà còn phải điều tra đầy đủ chứng cứ vi phạm pháp luật, nhất là pháp luật về môi trường. Bất cứ sự sơ suất nào trong xác định nguyên nhân cũng có thể dẫn tới sai lầm trong khắc phục hậu quả".

Như vậy là đã rõ, nguyên nhân cá chết là do con người chứ không phải là thiên nhiên. Xã thải là nguyên nhân trực tiếp và phải có đơn vị chịu trách nhiệm về nó. Tuy nhiên, đánh giá đây là sự cố môi trường nghiêm trọng chưa từng xảy ra, dư luận quan tâm tới nguyên nhân, thủ phạm và cách xử lý hậu quả nên Chính phủ phải rất thận trọng.

Dư luận có thể chưa thỏa mãn song sự cẩn trọng của Chính phủ là cần thiết. Đây là vấn đề tội phạm môi trường nên chứng cứ phải vững chắc, kẻ vi phạm phải "tâm phục, khẩu phục" và biện pháp khắc phục hậu quả phải được chấp hành nghiêm túc.

Không phải vì sự cố môi trường ngoài mong muốn mà thủ tiêu sản xuất, phát triển, nhưng cũng không phải phát triển bằng mọi giá mà bất chấp an toàn môi trường sống lâu dài của nhân dân.