BỘ TÀI NGUYÊN & MÔI TRƯỜNG: NÓI KHÔNG VỚI "VỪA ĐÁ BÓNG, VỪA THỔI CÒI"

Trụ sở Bộ Tài nguyên & Môi trường (Nguồn: internet). 

Tin từ báo chí chính thống trong nước đưa: Cùng với việc mời chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài để vào cuộc làm rõ nguyên nhân vụ cá chết ở biển một số tỉnh tại miền Trung. "Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa có công văn gửi Bộ NN&PTNT; Bộ Quốc phòng và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam về việc phối hợp tham gia quan trắc chất lượng môi trường nước biển miền Trung theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ". Đây có thể xem là hai biện pháp có tính song hành để giải quyết những vấn đề ô nhiễm biển trong thời điểm hiện tại và cả trong tương lai. 

Theo đó, việc sớm huy động đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài cùng với những trang thiết bị hiện đại sẽ đảm bảo rằng, vụ cá chết hàng loạt tại vùng biển miền Trung sẽ sớm có nguyên nhân cụ thể. Điều này đồng nghĩa với việc hệ thống các giải pháp góp phần khắc phục, cải tạo môi trường biển cũng như phòng tránh các thảm họa tương tự sẽ trở nên thiết thực và phù hợp hơn. Đồng thời, một khi nguyên nhân cá chết có kết luận cuối cùng thì đấy cũng là căn cứ quan trọng trong vấn đề quy trách nhiệm và tất nhiên trong trường hợp hoạt động của Formosa là nguyên nhân gây nên hiện tượng cá chết thì đương nhiên chính họ chứ không ai khác sẽ phải đứng ra chịu trách nhiệm. 

Cũng xin thông tin là trong hợp đồng được ký kết giữa chính quyền tỉnh Hà Tĩnh và tập đoàn đa quốc gia đến từ Đài Loan này vấn đề xử lý và đảm bảo môi trường, môi sinh xung quanh khu dự án là một trong các nguyên tắc có tính then chốt. Nếu Formosa vi phạm, chính quyền tỉnh Hà Tĩnh sẽ hoàn toàn có cơ sở để chấm dứt hợp đồng.  

Đề xuất tăng cường hệ thống quan trắc chất lượng nước biển, Bộ Tài nguyên & môi trường muốn gì? 

Việc tăng cường cơ quan chủ quan tham gia quan trắc chất lượng nước biển miền Trung nói riêng, trên phạm vi toàn quốc nói chung mặc dù không phải là vấn đề quá cấp thiết trong thời điểm hiện tại. Tuy nhiên nó lại là một nhân tố không thể không có để đảm bảo rằng, các nhà chức trách sớm phát hiện ra những biến động của môi trường khi nó mới diễn ra; đây cũng là tiền đề quan trọng góp phần định hình các biện pháp giải quyết góp phần hạn chế tới mức thấp nhất những thiệt hại gây ra cho môi trường. 

Một trong những lí do chính khiến các nhà chức trách, đội ngũ khoa học, chuyên gia Việt Nam đang gặp phải sự bế tắc trong quá trình giải mã hiện tượng cá chết có nguyên nhân từ chất lượng, số lượng của các trạm quan trắc do Bộ Tài nguyên & Môi trường chủ trì và trực tiếp vận hành. 

Vì vậy, cùng với việc đánh giá toàn diện số lượng, chất lượng hệ thống quan trắc đang hiện có, thay vì tiếp tục thực hiện một mình, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã thiết lập mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia, đồng thời đề nghị các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp & phát triển nông thông và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng tham gia. 

Động thái này cho thấy, Bộ tài nguyên & Môi trường không chỉ quan tâm đến giải quyết tình trạng hiện tại để ổn định tư tưởng, cuộc sống cho người dân trước thảm họa cá chết. Mà họ đang quan tâm tới những điều tương tự sẽ xảy ra trong tương lai. Theo đó, việc thiết lập cùng lúc nhiều hệ thống quan trắc dưới sự chủ trì của nhiều Bộ, ngành khác nhau sẽ đảm bảo rằng hệ thống quan trắc hoạt động thường xuyên, liên tục; kết quả quan trắc, đánh giá vì thế cũng trở nên khách quan và rõ ràng hơn.

Mặt khác, những ai theo dõi dư luận xung quanh vấn đề trách nhiệm đối với hiện tượng cá chết hàng loạt sẽ thấy rất rõ một vấn đề: Trong khi chưa có kết luận về vụ cá chết và việc chỉ có duy nhất hệ thống quan trắc môi trường đặt tại Bộ Tài Nguyên & Môi trường nên chính cơ quan này vô tình đã trở thành tâm điểm của những luồng ý kiến lên án, chỉ trích. Thậm chí, dư luận không ngại đặt vấn đề rằng việc chậm trễ trong công bố nguyên nhân hiện tượng cá chết là cách Bộ Tài nguyên & Môi trường trốn tránh trách nhiệm và bảo vệ Formosa mặc cho vấn đề xác định nguyên nhân các hiện tượng thiên nhiên tiêu cực trên biển không phải là chuyện dễ dàng kể cả với các nước có đội ngũ chuyên gia và nền khoa học tiên tiến. Chính vì vậy, rút bài học kinh nghiệm từ điều này, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã nói không với cách làm "Vừa đá bóng, vừa thổi còi". Và tin chắc rằng, họ sẽ không gặp phải những vấn đề tương tự như những gì đã xảy ra trong thời gian qua!

An Chiến