Kê khai tài sản, Quốc Hội nên làm gương

Mõ Làng 

Kê khai tài sản với những người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XIV và ĐB HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 là một trong những nội dung được nhiều người quan tâm. Kê khai tài sản là thước đo lòng trung thực và phẩm chất trong sạch của người đại biểu nhân dân. Vì vậy, cần có sự công khai từ đầu để cử tri biết và giám sát, cũng như đối thoại tại các buổi tiếp xúc cử tri. 

Tại cuộc triển khai toàn quốc cuộc bầu cử ĐB Quốc hội Khóa XIV và ĐB HĐND các cấp, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc - Phó Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia cho biết: Để cuộc bầu cử được tổ chức bảo đảm dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, thực sự là ngày hội của toàn dân, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ thị yêu cầu Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn việc kê khai tài sản đối với người được giới thiệu ứng cử ĐB Quốc hội và ĐB HĐND các cấp theo chỉ đạo của Hội đồng Bầu cử quốc gia và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tập trung giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo của công dân trước, trong và sau bầu cử có liên quan đến ứng viên.

Lâu nay, nhiều ý kiến cũng cho rằng, việc kê khai tài sản đại trà vẫn mang tính hình thức, tính công khai đang rất mập mờ, nên hiệu quả giám sát của nhân dân hầu như bị triệt tiêu. Để phòng chống tham nhũng đi vào thực chất thì cần phải có quy định cụ thể hơn nữa, quyết liệt hơn nữa với việc minh bạch tài sản cá nhân công chức nhà nước. Dịp bầu cử lần này là cơ hội để thực hiện công khai, minh bạch nó. 

So với diện kê khai tài sản đã làm bấy lâu nay thì diện kê khai, công khai tài sản lần này chỉ gói gọn trong phạm vi ứng cử viên nên số lượng không nhiều, rất khả thi. Để làm được điều này, các cấp có thẩm quyền, Hội đồng bầu cử cần căn cứ vào Luật bầu cử mà có quy định, hướng dẫn kê khai và công khai tài sản, trong đó có quy định các bước giám sát của người dân trước khi bầu cử và hoạt động xác minh cụ thể các trường hợp kê khai không rõ ràng, trả lời cử tri trước khi bỏ phiếu.

Đây là cơ hội để sàng lọc, lựa chọn người tiêu biểu, mẫu mực vào Quốc hội, qua đó mà xây dựng niềm tin của cử tri vào Quốc Hội mới và làm tiền đề để xây dựng một bộ máy Nhà nước trong sạch. Để làm được điều đó, ứng cử viên phải tự nguyện kê khai, còn cơ quan có thẩm quyền công khai với cử tri. Nếu cử tri thấy chưa minh bạch rõ ràng thì kiến nghị với tổ chức bầu cử để xác minh và thông báo cho cử tri biết để cho cử tri xem xét. Công khai và có ý kiến giám sát của cử tri để chọn lựa bầu là giải pháp thiết thực khẳng định tính trong sạch của một nhiệm kỳ mới. Chí ít, việc kê khai tài sản trước khi trở thành đại biểu Quốc Hội cũng là bước để chặn lại ngay những tiêu cực, bất minh về sau.

Bất cứ ai khi đã kê khai những vấn đề liên quan đến mình như tài sản phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản kê khai đó. Không phải kê khai xong rồi là xong, mà bản kê khai sẽ theo người đó đến hết nhiệm kỳ, nên họ phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý về nội dung bản kê khai đó. Thế nhưng nếu có những khiếu nại, tố cáo kiến nghị của cử tri về bản kê khai tài sản của người đó thì đương nhiên Mặt trận sẽ yêu cầu xác minh. Quy trình xác minh thì trong quy định của pháp luật đã có rồi, cứ luật mà làm thì mới mong chống được tham nhũng.

Với tinh thần trên, dể đảm bảo chất lượng các ứng cử viên ĐB Quốc hội Khóa XIV, công việc đầu tiên của Hội đồng bầu cử là cần đảm bảo quy trình thẩm tra, kiểm tra hồ sơ chặt chẽ. Và để việc kiểm tra có hiệu quả thì phải công khai hồ sơ cá nhân những người trong danh sách bầu cử trước cử tri thông qua nhiều kênh thông tin. Báo chí và mạng iternet là hai kênh quan trọng và hiệu quả trong thời bây giờ. Nếu ở mỗi đơn vị bầu cử đều có quy định cho báo chí, trang tin điện tử đưa thông tin của tất cả ứng viên lên đó thì chắc chắn tính dân chủ càng đảm bảo, chất lượng đại biểu càng tốt.

Không sự giám sát nào tốt bằng sự giám sát của nhân dân, bài học của Quốc hội Khóa XIII cho thấy đã có 2 ĐB bị Quốc hội bãi nhiệm, trong đó một ĐB có hành vi vi phạm pháp luật và một ĐB bị bãi nhiệm vì thiếu trung thực trong kê khai lý lịch khi tham gia ứng cử vào Quốc hội. Rút kinh nghiệm từ những vụ việc này, để đảm bảo chất lượng các ứng cử viên, các quy trình thẩm tra, xét duyệt hồ sơ phải chặt chẽ hơn; lấy ý kiến Nhân dân phải đầy đủ, kỹ càng hơn.