Trò chơi nước lớn ở Syria

Kính Chiếu Yêu

Thắng như chẻ tre trên chiến trường và đang trên đà có thể kết thúc nó bằng "nồi hầm" Aleppo, bỗng dưng Nga đề xuất một lệnh ngừng bắn giữa các bên đối lập ở Syria, EU và Mỹ lập tức ủng hộ sáng kiến này.

Bản thỏa thuận ngừng bắn tạm thời cho Syria bắt đầu có hiệu lực từ tuần trước là bằng chứng cho thấy chiến lược can thiệp quân sự của Nga tại quốc gia Trung Đông này đang phát huy hiệu quả, mở ra cơ hội kéo Washington lại gần với Moscow hơn là kết thúc chiến tranh kiểu "30/4 ở Việt Nam".

Kế hoạch của Nga về một lệnh ngừng bắn cho Syria khiến giới bình luận ngỡ ngàng. Ông Yacoub el-Hillo, điều phối viên nhân đạo của Liên Hợp Quốc tại Syria đã cao hứng nhận xét bản thỏa thuận như là một tín hiệu "chấm dứt thù địch" của Nga - Mỹ. Rằng, có thể lệnh ngừng bắn chưa đem lại một nền dân chủ hay sự thống nhất toàn diện cho Syria, nhưng nó vẫn là một bước đệm quan trọng góp phần đưa quốc gia này dần thoát khỏi chiến tranh, bạo lực. Còn những người hoài nghi thì cho rằng, hành động nửa vời này sẽ không chấm dứt được nội chiến, bạo lực mà sẽ biến người dân Syria thành thành những tay súng dưới sự bảo trợ của các cường quốc.

Khi Nga bắt đầu triển khai kế hoạch can thiệp quân sự vào Syria 5 tháng trước, một lệnh ngừng bắn, dù tạm thời, cũng là điều mà chẳng ai dám kỳ vọng. Thay vào đó, hầu hết mọi người đều chỉ nghĩ về một tương lai ảm đạm với sự sụp đổ của Nhà nước Hồi giáo (IS).

Bằng các chiến dịch quân sự hiệu quả, Nga đã viết lại kịch bản ở Syria. góp công lao to lớn trong việc đóng lại kịch bản "sụp đổ" dành cho Syria. Vở diễn của Nga được phân nhỏ thành các tiểu cảnh, bao gồm hỗ trợ quân đội Syria giải phóng những vùng đất bị IS chiếm đóng, bảo vệ chính quyền Tổng thống Assad, cắt đứt những tuyến vận chuyển vũ khí, chiến binh cho các nhóm nổi dậy Syria thông qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ, chia rẽ mối liên kết giữa phiến quân Hồi giáo và phi Hồi giáo. Ở mặt trận nào họ cũng thắng.

Trên chiến trường Syria, Nga đã trực tiếp thách thức sách lược của liên minh do Mỹ dẫn đầu, lực lượng liên tục dội bom IS suốt hai năm qua nhưng chỉ góp phần làm cho IS thêm cơ hội để mở rộng lãnh thổ. Chiến lược của Mỹ hướng tới lật đổ chính quyền Assad và tiêu diệt tận gốc IS được coi là một nhiệm vụ bất khả thi. Chỉ khi IS lộ rõ bộ mặt tàn bạo của mình các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc mới nhận thấy đi theo con đường này không khác gì tự trao Syria vào tay những nhóm Hồi giáo cực đoan.

Chiến dịch quân sự của Nga ở Syria đã kịp thời ngăn chặn kịch bản do Mỹ vạch ra khi hỗ trợ rất đắc lực cho quân đội chính phủ nhằm đẩy lùi bước tiến của IS, bất chấp việc Mỹ thường xuyên cáo buộc Nga "ném bom nhầm" mục tiêu. Dù nhầm lẫn hay không thì hỏa lực yểm trợ trên không của Moscow thực sự đã tạo điều kiện thuận lợi để quân đội chính phủ giành lại thế cân bằng và trên đà đi đến chiến thắng.

Quân đội Syria không chỉ chiến thắng trên chiến trường mà còn phối hợp với dân quân người Kurd cắt đứt được một tuyến tiếp tế huyết mạch cho quân nổi dậy bắt nguồn từ Thổ Nhĩ Kỳ và đang thiết lập một thỏa thuận ngừng bắn giữa chính quyền Syria và lực lượng nổi dậy phi Hồi giáo. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm 2/3 cho biết đã có 38 số nhóm vũ trang địa phương đồng ý tham gia thỏa thuận "chấm dứt thù địch".

Trong tương lai, nếu thỏa thuận "chấm dứt thù địch" tạm thời được chuyển đổi thành lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, các lực lượng thù địch với chính quyền Syria khi đó sẽ chỉ còn lại ba nhóm, gồm IS, Mặt trận al-Nusra và tổ chức đồng minh Ahrar al-Sham. Cùng với việc Mỹ vẫn không thừa nhận chính quyền Assad, nội chiến ở Syria sẽ chưa thể chấm dứt.

Những phân tích trên cho thấy người Nga đang khoét sâu vào tính sỹ diện của người Mỹ về đứa con nuôi đối lập cùng sự lo lắng của EU về dòng người tị nạn bằng cách nhượng bộ qua kế hoạch ngừng bắn. Những toan tính của nước lớn đang biến tương lai hòa bình, ổn định của một dân tộc đang trở nên mờ mịt.