2015/10/30

"Bề trên mà không chính ngôi, trách sao ở dưới chúng tôi hỗn hào"

Xin bắt đầu câu chuyện bằng lời phát biểu của Đức Giám mục Nguyễn Thái Hợp trong ngày về với Giáo phận Vinh (27/5/2010): "Thay vì đón tiếp một Tân Giám mục, Đức Cha, quý cha, quý thầy, quý tu sĩ và anh chị em đang mở rộng vòng tay để đón nhận một người con của xứ Nghệ đã xa quê hương 56 năm, nay được trở về để sống chết nơi miền đất Mẹ”. Giám mục Hợp còn khẳng định thêm: "theo yêu cầu của Tòa Thánh, tôi về đây như một nguời con của quê hương trở về nơi cội nguồn của mình, như máu chảy về tim” và tha thiết kêu gọi “quý Cha, quý thầy, quý tu sĩ nam nữ và tất cả anh chị em cộng tác với tôi để chúng ta có khả năng phục vụ Giáo phận cũng như quê hương đất nước nhiều hơn nữa”.
Đức Giám mục Nguyễn Thái Hợp trong ngày tấn phong Giám mục Phụ tá Nguyễn Văn Viên (04/9/2013) - Nguồn: Báo Nghệ An. 

Và người viết tin chắc rằng bất cứ ai khi nghe những điều mà người đứng đầu giáo hội Công giáo địa phận Vinh đều tự nhen lên trong mình những niềm tin ở tương lai. Phía chính quyền sẽ hoàn toàn có quyền tin tưởng, vị tân Giám mục là con em của quê hương ấy sẽ là một chiếc cầu nối để thực sự để Chính quyền - giáo hội tin tưởng nhau hơn và đương nhiên những câu chuyện như giáo xứ Tam Tòa (Quảng Bình) hay giáo xứ Trung Hòa (Nghệ An) sẽ chỉ là câu chuyện của quá khứ, là điều nên quên đi để hướng tới những điều tốt đẹp hơn. Đối với giáo hội thì đương nhiên là chủ thể được lợi hơn ai hết khi đấng chủ chăn cao nhất của họ không chỉ là một người biết chăm lo cho giáo hội mà còn biết cống hiến để xây dựng đất nước. Sự hài hòa giữa lợi ích của Chính quyền và giáo hội luôn là mơ ước của toàn nhân loại. Thậm chí có người trong lúc cao hứng đã tin chắc rằng dưới sự chăn dắt của Đức Giám mục Hợp thì Giáo phận Vinh sẽ thành hình mẫu của một giáo hội công giáo “sống phúc âm giữa lòng dân tộc”.

Song, tất thảy những điều thuộc về niềm tin ấy qua đi rất nhanh giống như một chút ánh nắng trong những ngày đông đến. Vụ việc xảy ra tại xã Yên Khê, huyện Con Cuông và sau đó là chuỗi vụ việc xỷ ra tại giáo xứ Mỹ Yên, xã Nghi Phương, huyện Nghi Lộc làm không ít người vơi bớt niềm tin, vào việc Đức Giám mục giáo phận Vinh hiện thực hóa những điều Ngài đã nói nhân ngày đăng quang về với Giáo phận quê hương. Nhân đây, xin nhắc lại tại sao lại có sự vơi bớt niềm tin này và tại sao nói đến nay những lời hứa vẫn chỉ là lời hứa..... 

1. Về vụ việc xảy ra tại xã Yên Khê, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An: Công bằng mà nói thì vụ việc này xảy ra xuất phát từ sự thiếu tiên lượng của phía giáo hội khi thực hiện sứ mệnh tuyên truyền, phát triển đạo lên vùng miền núi dân tộc. Huyện Con Cuông trên thực tế là khu vực cư trú chủ yếu của cư dân dân tộc Thái và đây cũng là khu vực được cho là "điểm trắng" về tôn giáo. Sự bền vững có tính tương đối của những tập tục, tập quán của người dân tộc Thái được xem là nguyên nhân chính khiến dù đã rất có gắng nhưng nhiều tôn giáo, trong đó có đạo Công giáo vẫn chưa thể tiếp cận. Trong một tình thế được cho là khó khăn như thế, việc một bộ phận người theo đạo Công giáo ở vùng xuôi lên làm ăn, buôn bán tại khu vực này được cho cơ hội để Giáo hội Công giáo địa phận Vinh tiếp tục truyền bá đạo lên khu vực phía Tây Nghệ An. 

Tuy nhiên, điều đáng tiếc ở đây là cả phía giáo hội (Tòa Giám mục địa phận) và cả những tín đồ của họ đã không thể lường trước được rằng do lo sợ sự xuất hiện của một tôn giáo mới sẽ phá vỡ đi tính bền vững, các phong tục tập quán có tính đặc trưng nên những cư dân dân tộc Thái sẽ có những phản ứng. Và một khi không ai nghe ai, ai cũng muốn giữ cho kỳ được chính kiến của mình thì mâu thuẫn tất yếu sẽ xảy ra. Vụ việc xảy ra từ tháng 05/2012 và đỉnh điểm là vụ việc gây rối trật tự công cộng xảy ra vào ngày 1/7/2012 là hệ quả của một bước đi thiếu tính toán. Tuy nhiên, lẽ ra sự việc sẽ chẳng có lí do gì để kéo dài nếu như Đức Giám mục Nguyễn Thái Hợp không bỏ đi nước ngoài đột xuất để giao lại quyền quản nhiệm và giải quyết các công việc hệ trọng của giáo phận vào tay những Linh mục có tuổi đời tương đối trẻ? Linh mục Nguyễn Văn Hương - Chánh văn phòng Tòa Giám mục khi đó là một ví dụ và không hiểu có phải là một cách trách mặt không khi đi liền với sự vắng mặt không biết do ngẫu nhiên hay có chủ ý của Ngài Giám mục là các giáo xứ trong địa phận liên tục có các hoạt động hiệp thông, hướng ứng hoạt động sai phạm của một bộ phận giáo dân có mặt tại xã Yên Khê, huyện Con Cuông hôm 1/7/2012? 

Và cũng xin thưa rằng, sau những gì đã qua, những người quan sát có quyền cho rằng chính Ngài Giám mục đáng mến đã từ chối quyền năng của mình để tạo thuận lợi cho số chức sắc dưới quyền đẩy sự việc từ chỗ sẽ sớm giải quyết ổn thỏa thành một vết đen trong chặng đường phát triển của giáo hội Công giáo địa phận Vinh.

2. Về vụ việc xảy ra tại giáo xứ Mỹ Yên, xã Nghi Phương, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. So với vụ việc xảy ra tại huyện Con Cuông trước đó thì vụ việc tại giáo xứ Mỹ Yên vai trò của Ngài Giám mục giáo phận thể hiện rõ hơn. Và theo một thông tin được báo Nghệ An đăng tải thì Giám mục đã có mặt trong đêm 22/5/2013 để giải cứu số cán bộ Công an bị số giáo dân quá khích đi lễ bao vây, đánh đập. Vậy nhưng, thật đáng buồn khi đó chỉ là một điểm sáng hiếm hoi duy nhất trong quá trình giáo hội cùng hợp tác với chính quyền tham gia giải quyết vụ việc bởi những diễn biến sau đó đã cho thấy chính Đức Giám mục là người đã từ chối đối thoại, ra Thư hiệp thông và thẳng thừng can thiệp vào việc chính quyền xử lý số đối tượng vi phạm pháp luật trong vụ việc, cụ thể là trường hợp hai đối tượng Ngô Văn Khởi và Nguyễn Văn Hải. 
Giám mục Nguyễn Thái Hợp đã để mặc các giáo dân xã Nghi Phương (Nghi Lộc) trong vụ gây rối, bạo loạn xảy ra ngày 3 và 4 tháng 9 (Nguồn: Báo Nghệ An). 

Ở đây, người viết không muốn nhắc lại câu chuyện này, chỉ muốn nhấn mạnh rằng lẽ ra ngày 04/9/2013 là ngày vui của cả địa phận khi Tòa thánh cho phép tấn phong Giám mục Phụ tá cho Linh mục Nguyễn Văn Viên. Song chính việc từ bỏ trách nhiệm và coi như không có nghĩa vụ của Ngài Giám mục đã biến đám con chiên của Ngài mặc sức xem chính quyền như kẻ thù và tấn công như thế họ đang sống trong cảnh bình minh của xã hội loài người và không có chế độ vậy! 

Cũng xin nói thêm với những ai quan tâm rằng, sau tất cả đã qua, nhất là hai vụ việc tại xã Yên Khê (huyện Con Cuông) và tại giáo xứ Mỹ Yên (huyện Nghi Lộc), Ngài Giám mục đã vin vào những cái cớ dù nó không thể thuyết phục được những người hiểu chuyện. Tuy nhiên, đối với một vụ việc mà xét trên cả khía cạnh pháp luật hay đạo đức tôn giáo, đạo đức bình thường như hành vi tự ý đập phá, chặt cây và chiếm đất trường mầm non cụm 1, xã Nghi Kiều của Linh mục Lê Công Lương, hội đồng mục vụ và giáo dân thuộc giáo xứ Xuân Kiều hôm 5/10/2015 vừa qua thì tin chắc Ngài Giám mục sẽ không có bất cứ nguyên cớ gì để đứng ngoài cuộc, để tự mặc chính quyền với Linh mục, giáo dân của Ngài tự giải quyết. Qua theo dõi thì chính trong cuộc làm việc với UBND tỉnh Nghệ An hôm 10/10 vừa qua, chính Ngài Giám mục đã cho rằng sự việc xảy ra là đáng tiếc và hứa sẽ phối hợp với chính quyền để sớm giải quyết nhưng không hiểu tại sao vụ việc xảy ra đã gần 1 tháng mà cả Ngài lẫn vị Linh mục, giáo dân trực tiếp vi phạm vẫn im lặng, coi như không có chuyện gì? 
Vụ việc xảy ra tại giáo họ Yên Lạc (Nguồn: Internet). 

Vậy hà cớ gì khi đã nhận thức rõ bản chất vụ việc Ngài Giám mục vẫn im lặng, phải chăng chiếc Gậy và quyền năng của Tòa thánh trao cho không đủ sức để Ngài có thể sử dụng để răn dạy đám chiên thiếu vâng phục? hay còn một nguyên nhân khác mà chỉ có Ngài mới hiểu nổi. 

Dù có hơi muộn màng nhưng người viết vẫn chờ đợi những tín hiệu khả dĩ từ Ngài Giám mục. Hi vọng rằng vì tương lai và những lợi ích của giáo hội, ngài sẽ biết làm gì bởi sau tất thảy những gì đã xảy ra từ khi Ngài về quản nhiệm địa phận thì sự thiếu chính danh, thậm chí là buông lỏng trong việc quản lý của Ngài đã tạo nên không ít hệ lụy. Và xin được nhắc lại là đám bề tôi của Ngài chỉ thực sự là đàn chiên ngoan nếu ở Ngài từ hành động cho tới cử chỉ tự thân đã toát lên sự tôn nghiêm, đúng mực. Nó cũng giống như trong một gia đình thì người lớn phải luôn là những nghiêm túc, mực thước nhất vậy.
Lữ Khách

No comments: