Với
lí do "hoạt động ngoài chương trình báo chí đã được cấp phép", Nhà báo
Jonathan Head, phụ trách mảng Đông Nam Á của BBC đã bị rút giấy tác
nghiệp ở Việt Nam. Được biết, nhà báo này nhập cảnh vào Việt Nam lần này
để đưa tin về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống B. Obama. Thông tin
này nhanh chóng được nhiều các cơ quan báo chí nước ngoài và các trang
mạng khai thác, đưa tin.
Nhà báo Jonathan Head (Nguồn: VOA).
Điều đáng nói, để bênh vực Jonathan Head, một số báo đã dẫn lại lời của
ông này sau khi bị tước giấy phép hoạt động khi cho rằng vì “Cán bộ
hướng dẫn đi kèm biết chúng tôi khi ấy đang ở một cuộc gặp mặt khác đã
được cho phép, nhưng họ không sẵn lòng rút lại lời cáo buộc đó” nên việc
cá nhân ông không vi phạm quy định về "hoạt động ngoài chương trình báo
chí đã được cấp phép". Và chỉ căn cứ vào mỗi sự phân trần của ông này,
các tờ báo dẫn và đăng tin đã cáo buộc Việt Nam không minh bạch trong
quá trình tước quyền hoạt động báo chí tại Việt Nam của một nhà báo BBC.
Bài “Phóng viên BBC bị rút giấy tác nghiệp ở Việt Nam? - VOA" là một ví dụ về điều này.
Để làm rõ hơn về điều này, người viết xin được nói rõ thêm về hành động
khiến nhà báo của BBC bị tước giấy phép hoạt đồng báo chí tại Việt Nam.
Theo thông tin từ nhiều nguồn và từ xác nhận của FB Nguyễn Quang A (Tiến
sỹ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện IDS dưới thời Thủ tướng Võ
Văn Kiệt), thì trước khi bị tước giấy phép hoạt động, Jonathan Head đã
có cuộc gặp với Tiến sỹ Nguyễn Quang A. Và đây là hoàn toàn không phải
là hoạt động nằm trong chương trình đăng ký của Nhà báo này với cơ quan
ngoại giao và quản lý báo chí tại Việt Nam.
Đối chiếu sự việc này với quy định tại điểm b, khoản 1 Điều 5, Nghị định
159/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ về các quy định xử phạt
hành chính đối trong hoạt động báo chí, xuất bản: "Hoạt động thông tin
báo chí không có giấy phép hoặc không đúng chương trình đã đăng ký với
cơ quan nhà nước có thẩm quyền”. Chế tài đối với hành vi này ngoài chịu
mức phạt từ 3 đến 5 triệu đồng, thì người vi phạm còn "tùy theo mức độ
vi phạm có thể bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam” (Quy định tại Khoản 9, điều 17, Nghị định
167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm
các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh cư trú và đi lại).
Về mục đích của chuyến thăm gặp Nguyễn Quang A?
Ngay trước thềm chuyến thăm Việt Nam, một nhóm nghị sỹ thuộc phái diều
hâu của lưỡng viện quốc hội nước này (Thượng viện và Hạ viện) đã đệ
trình thỉnh nguyện thư lên Tổng thống Mỹ B. Obama; trong đó các nghị sỹ
này đã khuyến cáo và đề nghị Tổng thống đặc biệt quan tâm đến vấn đề
nhân quyền tại Việt Nam và gây sức ép cần thiết để giới chức trách Việt
Nam thả một số người được gọi dưới danh nghĩa "tù nhân lương tâm"...
Để hậu thuẫn cho chiến dịch này, nhiều cơ quan báo chí nước ngoài đã xin
nhập cảnh vào Việt Nam với mục đích để đưa tin nhưng thực chất là lợi
dụng để tiếp cận, thu thập thông tin một chiều từ số đối tượng chống đối
trong nước mà Nguyễn Quang A đang được biết đến như một tên đầu lĩnh và
"chủ trò". Tuy nhiên, điều chúng ít ngờ nhất là hoạt động của chúng tại
Việt Nam đã chịu sự quản lý tương đối chặt chẽ từ các cơ quan hữu trách
và nếu không muốn xử lý thì cách duy nhất là tuân thủ lịch trình đã
đăng ký.
Việc Nhà báo Jonathan Head (phụ trách mảng Đông Nam Á của BBC) thoát
khỏi sự quản lý và gặp gỡ với Tiến sỹ Nguyễn Quang A là trường hợp ngoại
lệ. Song điều này không đồng nghĩa với việc nhà báo đến từ BBC này
không bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam bởi chỉ cần thông
qua các bằng chứng khác nhau chứng minh vị nhà báo này không hoạt động
theo chương trình đã đăng ký, vắng mặt trong chuỗi hoạt động mà không
báo cáo, xin phép (không cần gặp gỡ, làm việc với ai) thì đã đủ để đưa
ra quyết định xử lý.
Mặt khác, theo một thông tin không chính thống từ VOA là BBC không được
giới chức Việt Nam cấp giấy phép nhập cảnh vào Việt Nam để đưa thông tin
về chuyến thăm của Tổng thống B. Obama. Từ điều này, chúng ta hoàn toàn
có thể đặt câu hỏi tại sao Jonathan Head, trên cương vị là Nhà báo phụ
trách mảng Đông Nam Á của BBC lại có thể đường đường, chính chính vào
Việt Nam hoạt động mà không bị "hạn chế" như thông tin đã nói. Giải
thích cho điều này, thì hoặc (1) Jonathan Head đã “khoác áo” một
tòa báo khác để lọt vào Việt Nam và cố gắng thực hiện việc làm “ngoài
chương trình” đúng với ý đồ nhập cảnh của mình, khi bị phát giác, cãi
chày cối xong không thoát tội"? (Theo blog Loa Phường); hoặc (2) quy
định của hệ thống pháp luật Việt Nam liên quan quản lý người nước ngoài
cũng như quản lý hoạt động tác nghiệp báo chí của người nước ngoài có
sự lỏng lẻo và thiếu chặt chẽ khiến Jonathan Head có thể dễ dàng vào mà
không bị phát hiện?
Vậy nhưng, tôi vẫn nghiêng về giả thuyết thứ (1) bởi nếu không thì
Jonathan Head sẽ không cố công cãi cho bằng được để hòng thoát tội như
đã nói ở trên.
Như vậy, việc Jonathan Head bị xử lý là hoàn toàn thích đáng. Và thiết
nghĩ rằng, sự việc xảy đến với Jonathan Head là một bài học quý cho
không chỉ giới chức hữu trách tại Việt Nam mà còn đối với bất cứ nhà báo
quốc tế nào vào Việt Nam hoạt động nếu không muốn đó là chuyến vào Việt
Nam cuối cùng!
An Chiến
No comments:
Post a Comment