2017/03/04

Công bố nguyên nhân có vệt nước màu đỏ trên biển ở Huế và Hà Tĩnh

Sau khi mời các chuyên gia lấy mẫu nước biển để phân tích, Bộ Tài nguyên – Môi trường (TNMT) khẳng định, vệt nước biển màu đỏ xuất hiện thời gian qua tại Hà Tĩnh, Thừa Thiên – Huế và Đà Nẵng là do thuỷ triều đỏ, được tạo ra bởi sự bùng phát mật độ rất cao của tảo Noctiluca scintillans.


Trước đó, tại khu vực cảng Vũng Áng, cảng Sơn Dương, âu thuyền xã Kỳ Hà thuộc huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh; khu vực biển Chân Mây - Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế và khu vực ven biển Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng xuất hiện các vệt nước biển màu đỏ và nổi bọt. 

Ngay sau khi nhận được các thông tin nêu trên, Bộ Tài nguyên - Môi trường (TNMT) đã phối hợp với UBND các tỉnh Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế và Thành phố Đà Nẵng chỉ đạo Tổng cục Môi trường, Sở TNMT phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Trường Đại học khoa học tự nhiên thuộc Đại học Huế và các chuyên gia về môi trường, sinh học tiến hành kiểm tra, lấy mẫu nước biển để phân tích lý, hóa và thủy sinh vật.

Kết quả phân tích 4 mẫu nước biển ở cảng Vũng Áng cho thấy thông số amoni vượt từ 4,52 đến 91,5 lần; 1 mẫu nước biển màu đỏ lấy gần bờ có Mn vượt 1,66 lần, Fe vượt 2,8 lần; các thông số khác và mẫu còn lại đều đạt quy chuẩn cho phép. Tại Cảng Sơn Dương, thông số amoni vượt 31,2 lần, các thông số khác đều đạt quy chuẩn cho phép.

Kết quả phân tích thực vật phù du trong 3 mẫu nước tại cảng Vũng Áng (điểm sát bờ, cách bờ 500m và 1.000m) và 1 mẫu tại cảng Sơn Dương nhận thấy có sự xuất hiện mật độ rất cao của tảo Noctiluca scintillans (còn được gọi với tên khác là Noctiluca miliaris), càng gần bờ và tại vị trí nước có màu đỏ thì mật độ tảo càng cao. 

Vệt nước màu hồng tại cảng Vũng Áng mật độ đạt khoảng 46 tế bào/1ml (khoảng 46.000 tế bào/1 lít nước biển) và vệt nước màu đỏ tại cảng Sơn Dương mật độ đạt khoảng 135.000 tế bào/1 lít nước biển. 
Vệt nước màu đỏ xuất hiện ở biển miền Trung 

Đối với các mẫu nước biển tại khu vực Lăng Cô (Thừa Thiên – Huế) và Sơn Trà (Đà Nẵng), các thông số môi trường như pH, ôxy hòa tan, tổng chất rắn lơ lửng, amoni, photphat, xyanua, sắt, thủy ngân, tổng phenol, crom tổng số, cadimi, chì, mangan, đồng, kẽm, tổng dầu mỡ khoáng đều đạt quy chuẩn cho phép. Kết quả phân tích 3 mẫu nước biển tại các vệt màu đỏ đều phát hiện loài tảo Noctiluca scintillans.

Bộ TNMT cho rằng, sự bùng phát mật độ rất cao của tảo Noctiluca scintillans (sự nở hoa của tảo hay còn gọi là thủy triều đỏ) chính là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện các vệt nước có màu đỏ. Kết quả phân tích các mẫu thực vật phù du thu được tại các khu vực nêu trên thấy rằng, tảo này đã bắt đầu tàn lụi, có nhiều mảnh vỡ. 

Khi tảo Noctiluca scintillans tàn lụi thường giải phóng ra amoni ở nồng độ cao trong môi trường nước. Hiện tượng này rất phù hợp với kết quả phân tích chất lượng nước biển khu vực vệt nước màu đỏ tại cảng Vũng Áng ngày 19/1/2017 có amoni vượt 91,5 lần, tại cảng Sơn Dương ngày 18-2-2017 có amoni vượt 31,2 lần, tại âu thuyền xã Kỳ Hà ngày 23/2/2017 có amoni vượt đến 257 lần quy chuẩn cho phép.

Tảo Noctiluca scintillans là loài sống tự do, không ký sinh, có khả năng phát quang sinh học khi bị khuấy động. Loài tảo này không sinh độc tố sinh học, nên không có nguy cơ gây ngộ độc cho người hay thuỷ sản. Nhưng ở mật độ cao chúng có khả năng tích tụ amoni với hàm lượng cao rồi giải phóng vào môi trường nước, gây tình trạng cạn kiệt ô xy trong nước.
Hình ảnh tảo Noctiluca scintillans dưới kính hiển vi 

Loài Noctiluca scintillans là loài gặp phổ biến ở ven biển Việt nam và nhiều nước trên thế giới, thường phát triển mạnh gây đổi màu nước trong giai đoạn giao mùa (mùa xuân – hè) hoặc khi gặp môi trường nước phù hợp, giàu dinh dưỡng và dồi dào thức ăn. Màu nước biển khi tảo nở hoa có thể là màu xanh đậm, màu vàng nâu hay màu đỏ máu.

Hiện tượng tảo nở hoa đã từng được ghi nhận nhiều lần ở các vùng biển của Việt Nam. Ở vùng biển Nam Trung Bộ, vào tháng 2/1996, tảo Noctiluca scintillans nở hoa ở khu vực Vịnh Vân Phong – Bến Gỏi (tỉnh Khánh Hòa) với mật độ đạt tới hàng triệu tế bào trong một lít nước biển. Ở vùng ven bờ biển phía Bắc, từ cuối tháng 3 đến tháng 4-2012, loài tảo này bùng phát với mật độ cao, tạo ra các váng nước nổi trên bề mặt biển tại một số điểm thuộc khu vực ven biển Đồ Sơn - Cát Bà. 

No comments:

Post a Comment