Lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Cuba Fidel Castro ra đi trước khi lễ Giáng sinh năm 2016 gần 1 tháng. Mùa giáng sinh năm 2015 trở thành mùa Giáng sinh cuối cùng trong cuộc đời của ông! Việc ông chấp nhận dỡ bỏ các áp đặt các hạn chế về hoạt động tôn giáo như lễ Giáng sinh và các nguyên tắc vô thần nêu trong Hiến pháp Cuba cũng được xóa bỏ khiến cho người Công giáo nước này đã có thể công khai gia nhập Đảng Cộng sản từ năm 1990; mặc dù trước đó, năm sau khi Fidel Castro lên nắm quyền vào năm 1959, ông đã áp đặt các hạn chế về hoạt động tôn giáo như lễ Giáng sinh, và vào năm 1962, thành viên Giáo hội Công giáo bị cấm gia nhập Đảng Cộng sản Cuba đánh dấu một dấu mốc quan trọng trong việc cho phép đạo Công giáo có điều kiện hoạt động công khai và hợp pháp tại Cuba.
Và trước khi có dấu mốc năm 1990, năm 1998, Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã thực hiện một chuyến viếng thăm chính thức Cuba và gặp gỡ mang tính cá nhân với lãnh đạo Fidel Castro. Cuộc gặp này ngoài việc đặt tiền đề quan trọng để các vị giáo hoàng kế nhiệm lần lượt đến thăm Cuba là Giáo hoàng Biển Đức XVI vào năm 2012, Giáo hoàng Phanxicô vào năm 2015 và nhất là việc Tòa thánh đóng vai trò trung gian trong bình thường hóa quan hệ với Mỹ thì chính nó đã làm cho Fidel Castro thay đổi.
Lí do khiến lãnh tụ Fidel Castro thay đổi suy nghĩ sau cuộc gặp với Giáo hoàng Gioan Phaolô II mới đây được CNA dẫn lại qua lời phát ngôn viên Tòa Thánh lúc đó là Tiến Sĩ Joaquín Navarro-Valls kể như sau:
“Tôi nói với ông Fidel Castro rằng chuyến viếng thăm của ĐGH Gioan Phaolô II đến Cuba đã được định vào ngày 21 tháng Giêng năm 1998. Thật là vui mừng nếu chuyến viếng thăm này đạt đưọc thành công lớn. Muốn vậy Cuba phải làm một cái gì cả thế giới kinh ngạc.”
Ông Fidel Castro đồng ý lời tôi nói.
Tôi lại nói thêm về điều làm ĐGH sẽ ngạc nhiên và mong đợi:
“Lễ Giáng Sinh sắp đến rồi, xin cho lễ này là lễ nghỉ chính thức của dân Cuba kể từ khi có cuộc cách mạng”.
Ông Castro trả lời:
“Nhưng thật là khó vì ngày lễ nghỉ rơi vào lúc mùa thu hoạch mía đang diễn ra.”
Tôi đáp lại:
"Nhưng Đức Thánh Cha muốn chính thức cám ơn nghiã cử của Ông khi Ngài đặt chân xuống Havana.”
Sau một lúc bàn thảo, Ông Castro đã đồng ý đề nghị của tôi nhưng lại thêm:
“Chỉ cho phép nghỉ năm nay thôi”
Tôi đáp lại"
“Rất tốt. Đức Thánh Cha sẽ rất tri ân ông về nghiã cử này”
Nhờ sự can thiệp của Tòa Thánh, ngày nay, dân chúng Cuba được chính thức cử hành lễ Giáng Sinh và ngày lễ đã đó trở thành ngày lễ nghỉ chính thức được chính quyền công nhận".
Tuy nhiên, đoạn dịch này từ Nguyễn Long Thao, VietCatholic có hai chi tiết cần được đính chính lại:
Thứ nhất, Giáo hoàng Gioan Phaolô II thăm chính thức Cuba lần đầu tiên năm 1988 chứ không phải năm 1998. Bởi từ sau sự kiện này, lãnh tụ Fidel Castro đã thay đổi suy nghĩ và cho phép đạo Công giáo ở nước này được hoạt động bình thường như trước khi có lệnh cấm vào năm 1990.
Thứ hai, tên tiêu đề của đoạn tin được CNA dẫn lời phát ngôn viên Tòa Thánh lúc đó là Tiến Sĩ Joaquín Navarro-Valls và Nguyễn Long Thao (VietCatholic) dịch lại là "ĐGH Gioan Phaolô II đã thay đổi não trạng Fidel Castro như thế nào về lễ Giáng Sinh" nhưng trong nội dung của đoạn tin lại không hề nhắc tới cuộc hội thoại hay những nội dung mà Giáo hoàng Gioan Phaolô II nói với Fidel mà đó chỉ là lời của ông Phát ngôn viên của Tòa thánh. Hay nói cách khác, nếu nói rằng Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã thuyết phục khiến Fidel thay đổi thì xem chừng nó còn quá khiên cưỡng. Còn nói rằng, chính cuộc viếng thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã khiến Fidel thay đổi dẫn đến việc cho tái hoạt động của đạo Công giáo trên phạm vi toàn quốc thì càng khiên cưỡng. Bởi Fidel không phải là một người dễ thỏa hiệp, nhất là khi nền cách mạng Cuba dưới sự lãnh đạo của ông đã từng gặp khó khăn vì hoạt động chống phá của một bộ phận chức sắc và tín đồ của tôn giáo này.
Theo nhiều nguồn tin, hiện nay, người theo đạo công giáo chiếm khoảng 60% dân số Cuba (Cuba có số dân 11,2 triệu người). Và điều đặc biệt là tại đây chỉ có 357 linh mục cùng với 2.300 căn nhà được các tín hữu hiến tặng làm nơi cử hành phụng vụ vì không có nơi nào được gọi là nhà thờ.
Cũng như nhiều nước Mỹ La Tinh khác, đạo Công giáo du nhập vào Cuba cùng lúc với sự có mặt những cư dân từ Tây Ban Nha tại đây. Dưới thời cai trị của người Tây Ban Nha, đạo Công giáo trở thành quốc giáo tại Cuba, đây cũng chính là một nguyên nhân cơ bản khiến cư dân theo đạo Công giáo tại Cuba chiếm đa số. Cùng với yếu tố lịch sử này, chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đúng vào thời điểm Chiến tranh Lạnh vừa kết thúc. Và có thể xem Chiến tranh Lạnh kết thúc là động cơ hàng đầu khiến lãnh tụ Fidel đưa ra quyết định lịch sử.
Nói như thế để thấy rằng, không phủ nhận chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã có ít nhiều sự ảnh hưởng lên tâm thế và quyết định của lãnh tụ Fidel. Nhưng như ở trên đã khẳng định, Lãnh tụ Fidel không phải là người dễ thỏa hiệp và chính bối cảnh lịch sử khi đó mới là nhân tố quan trọng đến quyết định sau chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II.
Tuy nhiên, đoạn dịch này từ Nguyễn Long Thao, VietCatholic có hai chi tiết cần được đính chính lại:
Thứ nhất, Giáo hoàng Gioan Phaolô II thăm chính thức Cuba lần đầu tiên năm 1988 chứ không phải năm 1998. Bởi từ sau sự kiện này, lãnh tụ Fidel Castro đã thay đổi suy nghĩ và cho phép đạo Công giáo ở nước này được hoạt động bình thường như trước khi có lệnh cấm vào năm 1990.
Thứ hai, tên tiêu đề của đoạn tin được CNA dẫn lời phát ngôn viên Tòa Thánh lúc đó là Tiến Sĩ Joaquín Navarro-Valls và Nguyễn Long Thao (VietCatholic) dịch lại là "ĐGH Gioan Phaolô II đã thay đổi não trạng Fidel Castro như thế nào về lễ Giáng Sinh" nhưng trong nội dung của đoạn tin lại không hề nhắc tới cuộc hội thoại hay những nội dung mà Giáo hoàng Gioan Phaolô II nói với Fidel mà đó chỉ là lời của ông Phát ngôn viên của Tòa thánh. Hay nói cách khác, nếu nói rằng Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã thuyết phục khiến Fidel thay đổi thì xem chừng nó còn quá khiên cưỡng. Còn nói rằng, chính cuộc viếng thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã khiến Fidel thay đổi dẫn đến việc cho tái hoạt động của đạo Công giáo trên phạm vi toàn quốc thì càng khiên cưỡng. Bởi Fidel không phải là một người dễ thỏa hiệp, nhất là khi nền cách mạng Cuba dưới sự lãnh đạo của ông đã từng gặp khó khăn vì hoạt động chống phá của một bộ phận chức sắc và tín đồ của tôn giáo này.
Theo nhiều nguồn tin, hiện nay, người theo đạo công giáo chiếm khoảng 60% dân số Cuba (Cuba có số dân 11,2 triệu người). Và điều đặc biệt là tại đây chỉ có 357 linh mục cùng với 2.300 căn nhà được các tín hữu hiến tặng làm nơi cử hành phụng vụ vì không có nơi nào được gọi là nhà thờ.
Cũng như nhiều nước Mỹ La Tinh khác, đạo Công giáo du nhập vào Cuba cùng lúc với sự có mặt những cư dân từ Tây Ban Nha tại đây. Dưới thời cai trị của người Tây Ban Nha, đạo Công giáo trở thành quốc giáo tại Cuba, đây cũng chính là một nguyên nhân cơ bản khiến cư dân theo đạo Công giáo tại Cuba chiếm đa số. Cùng với yếu tố lịch sử này, chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đúng vào thời điểm Chiến tranh Lạnh vừa kết thúc. Và có thể xem Chiến tranh Lạnh kết thúc là động cơ hàng đầu khiến lãnh tụ Fidel đưa ra quyết định lịch sử.
Nói như thế để thấy rằng, không phủ nhận chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã có ít nhiều sự ảnh hưởng lên tâm thế và quyết định của lãnh tụ Fidel. Nhưng như ở trên đã khẳng định, Lãnh tụ Fidel không phải là người dễ thỏa hiệp và chính bối cảnh lịch sử khi đó mới là nhân tố quan trọng đến quyết định sau chuyến thăm của Giáo hoàng Gioan Phaolô II.
An Chiến
No comments:
Post a Comment