Cái giá cho “quyền tự do ngôn luận” của một bài thơ tại Đức

Loa Phường

Một Việt kiều ở Đức vừa loan báo, tòa án tiểu bang Hamburg của Đức vừa ra phán quyết đối với bài thơ xúc phạm ông Recep Tayyip Erdogan, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ của Jan Böhmermann, một người dẫn chương trình hài thuộc kênh truyền hình ZDF của Đức là mức phạt 250 ngàn Euros, tương đương với gần 650 triệu VNĐ, số tiền được cho là khiến nhiều người khuynh gia bại sản!

Theo quan tòa, hài ước hay châm biếm cũng đều phải có giới hạn của nó mà ở đó không được xúc phạm tới nhân phẩm, danh dự của con người. Châm biếm ở Đức tuy rất thoải mái nhưng ranh giới đó trong bài thơ đã đi quá xa và xúc phạm tới nhân phẩm của người đứng đơn kiện. Luật sư Christian Schertz bào chữa cho Jan Böhmermann tuyên bố phán quyết đó sai hoàn toàn và tuyên bố sẽ kháng đơn, thậm chí lên tòa án hiến pháp liên bang.

Trước đó báo chí trong nước đã loan tải thông tin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã đệ đơn kiện MC trên tới Tòa án Đức vì cho ông này đã bôi nhọ danh dự của ông, đồng thời đề nghị Chính phủ Đức ủng hộ truy tố người này.

Theo luật pháp Đức, Điều 103 BLHS quy định người có hành vi xúc phạm nguyên thủ nước ngoài có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù tới 3 năm, trường hợp miệt thị, phỉ bang nặng có thể tới 5 năm.

Trước MC trên, một nhà báo Đức từng có bài báo xúc phạm Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ  Tayyip Erdogan “một cách kín đáo” đã “viết dạng một bài thơ trào phúng, các chữ cái đầu tiên của mỗi dòng nếu ghép lại với nhau thì sẽ thành câu "Tayyip là tên trộm"” đã bị kết án 21 tháng tù cho dù bất chấp nhà báo thanh minh ông ta “vô tình”!

Không chỉ riêng ở Đức, nhiều nước khác cũng đều xử lý nghiêm với hành vi xúc phạm nguyên thủ, như Sĩ quan Hàn Quốc xúc phạm tổng thống trên Twitter bị lãng án tù treo 6 tháng, Xúc phạm tổng thống Putin, CĐV bóng đá Ukraina bị bắt giam, Thái Lan: Một người bị bắt vì bấm “like” nhận xét xúc phạm hoàng gia, Thái Lan Xúc phạm Hoàng gia trên Facebook, lĩnh án tù 30 năm

 Ở Việt Nam, hành vi cung cấp thông tin trên mạng vi phạm như trên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo điểm a, khoản 3 điều 64 Nghị định số 174/2013/NĐ-CP như sau:

3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

Còn hành vi “vu khống” với hậu quả thiệt hại nghiêm trọng thì người vi phạm bị khởi tố về hình sự theo Tội vu khống Điều 122 BLHS hoặc Điều 258 BLHS với mức án thường rất nhẹ. 

Với mức phạt tiền này dường như còn quá nhẹ, có thể là nguyên nhân khiến ít người muốn theo kiện và ở Việt Nam đang “lạm phát” viêc xúc phạm danh dự, nhân phẩm công dân khác, đặc biệt là lãnh đạo Đảng, Nhà nước?