CÁCH MẠNG CẨM CHƯỚNG Ở BỒ ĐÀO NHA - TRUYỀN CẢM HỨNG CHO CÁCH MẠNG SẮC MÀU

Loa Phường

Cách mạng Cẩm chướng có thể được xem là cuộc cách mạng sắc màu đầu tiên, dù nó không nằm trong chiến lược sắc màu do Mỹ giật dây. Tuy nhiên, cách thức tổ chức Cách mạng Cẩm chướng mang tính kiểu mẫu khiến các cuộc Cách mạng sau này phải học tập. Để hiểu hơn về cách thức tổ chức các hoạt động chống chính quyền ở Việt Nam, 

 

Cuộc cách mạng cẩm chướng ban đầu là một cuộc đảo chính quân sự ngày 25 tháng 4 năm 1974 tại Lisbon đã lật đổ chế độ Estado Novo độc tài - rất tiếc đó lại là chế độ dân chủ đầu tiên của Bồ Đào Nha, thành quả của cuộc đấu tranh đòi quyền tự do những năm 1920s.  Cuộc cách mạng bắt đầu như một cuộc đảo chính được tổ chức bởi Phong trào Lực lượng Vũ trang (tiếng Bồ Đào Nha: Movimento das Forças Armadas, MFA), bao gồm các sĩ quan quân đội chống lại chế độ, nhưng nó đã sớm được kết hợp với một chiến dịch đấu tranh dân sự diễn ra trên toàn quốc. Cuộc cách mạng đã dẫn đến sự sụp đổ của Estado Novo, chấm dứt 48 năm cai trị độc đoán ở Bồ Đào Nha.

 

Tên gọi "Cách mạng cẩm chướng" xuất phát từ chính nội tình của cuộc Cách mạng này. Trong suốt quá trình diễn ra Cách mạng, không có phát súng nào được bắn ra mặc dù do quân đội thực hiện đảo chính. Sau khi thành công, những người lính đã được tặng hoa cẩm chướng đỏ khi người dân xuống đường ăn mừng. Như vậy, tên gọi này chỉ xuất phát từ sau khi cuộc Cách mạng thành công. Tại sao là "cẩm chướng đỏ", bởi vì màu đỏ là màu của Quốc Tế Cộng Sản. Ngay sau thành công, Bồ Đào Nha lập tức thực hiện các cải cách theo xu hướng Cộng Sản với chủ trương quốc hữu hóa. Chỉ bắt đầu từ sau 2 lần sửa đổi hiến pháp năm 1982 và 1989, Bồ Đào Nha mới bị chuyển dần thành nhà nước dân chủ thân EU.

Học tập cách tổ chức của  Cách mạng Cẩm chướng, Mỹ đã thực hiện một loạt các thử nghiệm cách mạng sắc màu ở nhiều nơi trên thế giới bắt đầu từ năm 1986 và kéo dài đến nay. Tại Việt Nam, thế lực tướng lĩnh quân đội cũng là một trong các đối tượng được phe chống đối tìm cách lôi kéo. Bắt đầu từ những tuyên truyền sai lệch về chính quyền Việt Nam bán nước cho Trung Quốc nhằm kích thích tinh thần bảo vệ chủ quyền của quân đội, gây chia rẽ trong nội bộ chính quyền. Sau là đến mượn lời của các ông "tướng về hưu" không cập nhật được tình hình chính trị như Nguyễn Trọng Vĩnh để tạo ảnh hưởng. 

Nhìn lại cuộc Cách mạng cẩm chướng và so sánh với các cuộc Cách mạng sắc màu khác trên thế giới, thì có lẽ cuộc Cách mạng của phe Cộng Sản Bồ Đào Nha này lại là cuộc cách mạng thành công nhất trong số toàn bộ các cuộc cách mạng liên quan đến sắc màu. Thật mỉa mai khi Mỹ và phe biểu tình chống đối Cộng Sản lại sử dụng kiểu mẫu tổ chức từ chính thành công của phe Xã họi chủ nghĩa.