Mới đây, không hiểu từ đâu đăng tải nội dung công văn truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc của Văn phòng Chính phủ (Văn bản do Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Kiều Đình Thụ ký) gửi tới Thanh tra Chính phủ, Bộ Kế hoạch & đầu tư, Bộ tài chính, Bộ Tài nguyên & Môi trường và Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh liên quan đến nội dung cấp phép hoạt động 70 năm đối với công ty Formosa tại khu Công nghiệp Vũng Áng.
Thông báo có đoạn nói rõ: "Đồng ý với đề nghị của Bộ Kế hoạch & đầu tư (văn bản số 308/BKHĐT-QLKKT ngày 01 tháng 8 năm 2014) tiếp tục giữ nguyên quy định thời hạn là 70 năm trong Giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho dự án và kiến nghị của Bộ Tài chính (số 526/BTC-QLCS ngày 18 tháng 8 năm 2014) cho phép giữ nguyên tiền thuê đất, thuê mặt nước mà công ty Formosa đã nộp theo Giấy phép đầu tư và Hợp đồng thuê đất đã ký".
Sau khi văn bản này được đăng tải, ngay lập tức nhiều người đã đề cập và nhắc đến trách nhiệm của ông Nguyễn Xuân Phúc thời kỳ còn là Phó Thủ tướng Chính phủ nay là Thủ tướng Chính phủ!
Những người đăng tải văn bản này còn cho rằng, chính Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ phải là người nhận trách nhiệm chính vì đã gián tiếp gây nên sự cố ô nhiễm môi trường biển do công ty Formosa gây ra đối với các tỉnh miền Trung. Bởi ông chính người thay mặt Chính phủ đồng ý với việc cho thuê đất 70 năm đối với Công ty Formosa tại khu công nghiệp Vũng Áng, Hà Tĩnh!
Về vấn đề trách nhiệm của ông Phúc và thực hư nội dung của văn bản này, xin được nói đôi điều như sau:
Trước hết, xin được nói về nguyên nhân có văn bản này và từ đâu mà Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc có ý kiến như đã nêu?
Căn cứ nội dung trong công văn có thể thấy, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sau khi Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra và có kết luận chính thức liên quan việc Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh tự ý nâng thời hạn cho thuê đất tại khu công nghiệp Vũng Áng đối với công ty Formosa từ 50 - 70 năm.
Và tất nhiên, bất cứ ai cũng có thể thấy được, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đã có sai phạm trong việc gia hạn thời hạn cho thuê mặt bằng. Nội dung này cũng đã được Ủy ban kiểm tra Trung ương chỉ rõ trong kết luận mới đây nhất đối với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh liên quan sự cố ô nhiễm môi trường biển do công ty này gây ra đối với vùng biển các tỉnh miền Trung mà trực tiếp là ông Võ Kim Cự thời kỳ còn làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh (Xem thêm: http://news.zing.vn/xem-xet-ky-luat-ong-vo-kim-cu-do-vi-pham-lien-quan-formosa-post722843.html).
Đó cũng là nội dung kết luận được Thanh tra Chính phủ trong văn bản gửi đến Chính phủ. Việc đồng ý giữ nguyên thời hạn hợp đồng thuê đất 70 năm mà Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh ký kết trước đó (không thông qua Chính phủ) của Phó thủ tướng Chính phủ là một động thái chữa cháy và không còn cách nào khác.
Ở đây, chúng ta sẽ không thể và không nên so sánh việc hậu quả sẽ gây ra nếu như ở thời điểm sau khi Thanh tra Chính phủ có kết luận, Chính phủ không đồng ý giữ nguyên thời hạn thuê đất đối với Formosa tại khu công nghiệp Vũng Áng với việc đồng ý mà hậu quả dễ thấy là sự cố ô nhiễm môi trường biển xảy đến với các tỉnh miền Trung vừa qua. Bởi như thế là khiên cưỡng, khó thuyết phục và chẳng khác gì chúng ta nói rằng, nếu không có hai cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thì dân tộc Việt Nam đã không phải đổ máu, hi sinh nhiều đến thế, ở Việt Nam sẽ không có nhiều nghĩa trang, khu tưởng niệm những người đã ngã xuống vì độc lập dân tộc.... Chỉ xin được lưu ý với những ai đã, đang và sẽ tiếp cận công văn của Văn phòng Chính phủ trên là ở thời điểm đó, Formosa chưa chính thức gây ra hậu quả hoặc hậu quả gây ra chưa thể lớn để Chính phủ hay cá nhân của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có những quyết định phù hợp hơn, căn cơ hơn! Vả lại, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có ý kiến chỉ đạo về nội dung này sau khi đã có tham vấn, kiến nghị bằng văn bản của Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính và Thanh tra Chính phủ - các đơn vị trực thuộc Chính phủ.
Và xin thưa rằng, đó cũng là một trong những bài học, hậu quả có tính tất yếu khi thu hút đầu tư nước ngoài của các nước đang phát triển chứ không riêng gì Việt Nam. Việc cơ hội đi kèm theo những rủi ro là điều mà chúng ta sẽ phải chấp nhận, học cách kiểm soát nó trong cuộc chơi với tư bản nước ngoài. Có điều hậu quả mà chúng ta lãnh nhận lại quá lớn so với những dự liệu của chúng ta!
Chính vì vậy, vấn đề trách nhiệm của phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong tình huống này đương nhiên được xác định. Tuy nhiên, không thể đổ hoàn toàn trách nhiệm cho ông Phúc bởi đã có những trở ngại, khó khăn thuộc về khách quan mà tin chắc rằng nếu bất cứ ai ngồi vào vị trí của ông Phó Thủ tướng ở thời kỳ đó cũng không thể giải quyết nổi ngoài quyết định nêu trên!
Một vấn đề nữa cũng xin được nếu ra. Đó là lâu nay chúng ta hay quan tâm đến việc cấp đất 50 năm hay 70 năm và vô tình ngộ nhận đó là nguyên nhân gây nên sự cố ô nhiễm môi trường biển vừa qua. Nhưng xin hỏi là đã ai trong chúng ta thử đặt ngược lại vấn đề rằng: Vấn đề thời hạn cho thuê đất có ảnh hưởng gì không đến sự cố vừa qua khi mà Công ty Formosa Hà Tĩnh chỉ mới bắt đầu vận hành thử hệ thống nhà máy của mình?
Câu trả lời là không. Bởi nếu đã cố tình sang đầu tư tại Việt Nam để gây ô nhiễm môi trường, để chuyển giao công nghệ lạc hậu nhằm tránh được những chế tài liên quan đến xử lý môi trường trong quá trình vận hành thì dù đó là 50 năm hay 70 năm, thậm chí là lâu hơn nữa thì đó không phải là vấn đề chính. Bằng chứng rõ nhất là mới chỉ vận hành được gần 5 năm nhưng Formosa đã gây nên một hậu quả khủng khiếp và ngoài tưởng tượng. Vấn đề cốt yếu và cốt tử được xác định trách nhiệm chính là việc thẩm định dự án trước khi cấp phép đầu tư và cơ chế giám sát các hoạt động của doanh nghiệp, nhà đầu tư sau khi chính thức vận hành!
No comments:
Post a Comment