Dẫn lời từ Tổ chức Ân xá Quốc tế, có trụ sở tại Hoa Kỳ, RFA đã đưa ra lời cảnh báo về việc giới chức Việt Nam có thể bắt 3 "nhà hoạt động môi trường" - cụm từ dùng để chỉ những người chủ trương biểu tình, kêu gọi, kích động biểu tình và khởi kiện Công ty Formosa, yêu cầu Công ty này phải bồi thường thiệt hại và chấm dứt hoạt động! Nhân sự kiện này, xin được bình luận, đánh giá thêm về tính khả năng của lời cảnh báo cũng như những vấn đề liên quan của những cá nhân được đề cập!
Linh mục Antôn Đặng Hữu Nam cùng 600 ngư dân huyện Quỳnh Lưu đã đến tòa án thị xã Kỳ Anh gửi đơn kiện Formosa vào ngày 26 và ngày 27 tháng 09 năm 2016 (Nguồn: RFA).
Người đầu tiên được đề cập đến trong lời cảnh báo là Linh mục Antôn Đặng Hữu Nam. Và ở đây không quá khó để hiểu tại sao, Linh mục Nam là người được đề cập đầu tiên mà không phải là một cá nhân nào khác. Nội dung bức thư gần đây nhất của 15 tổ chức "xã hội dân sự" và 01 "Đảng chính trị" tự xưng gửi thư hiệp thôngvới "những người đấu tranh vì môi trường" ngày 26/10/2016 cho thấy rất rõ "vai trò" của Linh mục Nam trong chuỗi các hoạt động này, nhất là từ sau sự cố ô nhiễm môi trường biển tại một số tỉnh Miền Trung Việt Nam. Cụ thể:
- Ngày 26-09-2016, hơn 600 ngư dân thuộc giáo xứ Phú Yên, xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An –dưới sự hướng dẫn của linh mục quản xứ Đặng Hữu Nam– đã đến tòa án thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh trong trật tự để nộp 506 hồ sơ khiếu kiện Formosa, đòi hỏi bồi thường 56 tỷ.
- Ngày 03-10-2016, 619 hộ ngư dân tại Quỳnh Lưu, đa phần thuộc giáo xứ Song Ngọc –dưới sự hướng dẫn của linh mục quản xứ Nguyễn Đình Thục– cũng đã gửi lên Quốc hội và Chính phủ đơn yêu cầu bồi thường cho họ 446 tỷ, cũng với đòi hỏi phúc đáp sau 15 hôm.
- Ngày 02-10-2016, dưới sự hướng dẫn của linh mục Trần Đình Lai, giáo dân giáo hạt Kỳ Anh và ngư dân địa phương trên 15.000 người đã đến trước nhà máy thép Formosa Vũng Áng biểu tình cách bất bạo động, đòi tập đoàn này rời khỏi Việt Nam. Đấy là chưa kể nhiều cuộc biểu tình cũng khá đông đảo của nhiều giáo xứ thuộc Giáo phận Vinh trước đó như Nghi Lộc, Song Ngọc, Vĩnh Hòa, Cồn Sẻ….
- Ngày 18-10-2016, dưới sự hướng dẫn của linh mục Đặng Hữu Nam, 1000 ngư dân Quỳnh Lưu dự tính đến tòa án Kỳ Anh để nộp đơn khiếu nại và nộp thêm 100 hồ sơ khiếu kiện. Trước đó một hôm, linh mục Nam đã cùng bà con giáo xứ Phú Yên và vùng phụ cận gửi đến 13 đại biểu quốc hội tỉnh Nghệ An đơn kiến nghị về Formosa".
Về lí do dẫn đến lời cảnh báo Linh mục Đặng Hữu Nam có thể sẽ bị giới chức Việt Nam bắt trong thời gian tới, Tổ chức theo dõi nhân quyền Ân xá Quốc tế - Amnesty International chỉ nói rằng: "Linh mục Đặng Hữu Nam là người hướng dẫn giáo dân và ngư dân tại xứ Phú Yên, tỉnh Nghệ An làm đơn kiện nhà máy Formosa tại Hà tĩnh vì đã gây ra thảm họa môi trường làm cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung hồi tháng tư vừa qua". Nghĩa là dưới góc nhìn của Tổ chức Ân xá Quốc tế, Linh mục Nam đã bị ngăn cản chỉ đơn thuần ông thực hiện cái vai trò "hướng dẫn" giáo dân tại giáo xứ của mình đi đòi quyền lợi mà họ đáng được hưởng!
Nếu lí do khiến Linh mục Nam bị bắt chỉ như thế thì sẽ hết sức vô lý và tin chắc rằng, sẽ không một thể chế chính trị nào, chứ không riêng gì Việt Nam ở thời điểm hiện tại dám làm cái điều như thế. Bởi điều đó đồng nghĩa với việc chính quyền đang cố thách thức, đối lập với quyền lợi của người dân. Bài học từ lịch sử cho thấy, các thể chế chính trị sẽ trở nên suy yếu và tan rã nếu họ không xem trọng và phấn đấu vì quyền lợi của người dân! Một khi tính chính nghĩa không đảm bảo thì mọi hành động ấy sẽ trở nên phản tác dụng. Với lí do này, tin chắc rằng, giới chức Việt Nam sẽ không dại gì để bắt Linh mục Đặng Hữu Nam, trừ khi họ muốn người dân sẽ quay lưng chống lại mình!
Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu ý định sẽ bắt Linh mục Nam chỉ là tin đồn hay đó là một thực tế mà giới chức Việt Nam sẽ thực hiện khi có cơ hội chín muồi cũng như hội tụ các điều kiện thuận lợi khác?
Trước hết, phải khẳng định đây là một câu hỏi không dễ gì có được câu trả lời xác đáng. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của một người quan sát tôi cho rằng, việc giới chức Việt Nam đang có ý định bắt, xử lý Linh mục Đặng Hữu Nam hoàn toàn có thể xảy ra và vấn đề chỉ còn là thời gian nào mà thôi. Về lí do xin được chỉ ra như sau:
(1). Vấn đề cần được nói đến đầu tiên đương nhiên là giới chức Việt Nam sẽ lấy lí do gì, hay nói cách khác sẽ nhân danh cái gì để bắt, xử lý Linh mục Nam mà điều đó không ảnh hưởng tới uy tín, hình ảnh của mình trước người dân!
Như đã phân tích ở trên, nếu chỉ đơn thuần "hướng dẫn" cho giáo dân của mình khởi kiện Công ty Formosa hòng đòi quyền lợi sau sự cố ô nhiễm môi trường biển tại một số tỉnh Miền Trung mà đã tiến hành bắt bớ thì đó hoàn toàn sẽ không phù hợp. Việc bắt bớ, xử lý chỉ có thể xảy ra khi có tài liệu, chứng cứ chứng minh Linh mục Nam lợi dụng việc hướng dẫn cho giáo dân khởi kiện công ty Formosa để tiến hành các hoạt động mang màu sắc chính trị - chống đối, gây phức tạp về tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn và thu vén lợi ích cho cá nhân của mình!
Theo dõi các chuỗi các hoạt động của vị Linh mục Giáo phận Vinh suốt thời gian qua, những ai tinh ý sẽ nhận ra không ít điểm mâu thuẫn có tính mấu chốt và không dễ gì giải thích. Đầu tiên phải kể đến việc tại sao việc nộp đơn khởi kiện có thể thực hiện theo cơ chế người đại diện pháp lý mà không cần đi đông người gây tốn kém cho những người tham gia khởi kiện nhưng Linh mục Nam và giáo dân của mình lại không thực hiện? Trong khi đó, Chính quyền xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An - nơi Linh mục Nam đang tham gia mục vụ đã xác nhận và công nhận ông ta là đại diện hợp pháp của 506 hộ giáo dân có đơn khởi kiện Công ty Formosa. Đó là chưa nói trước ngày sự kiện vào Tòa án nhân dân thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) bất thành ngày 18/10/2016, UBND huyện Quỳnh Lưu (tỉnh Nghệ An) cũng đã có công văn đề nghị Linh mục Nam cử đại diện vào nộp đơn khởi kiện thay vì tổ chức cho đông đảo giáo dân cùng đi.
Việc Linh mục Nam khước từ việc thực hiện cơ chế "người đại diện pháp lý" trong việc theo đuổi vụ khởi kiện Công ty Formosa tại Tòa án nhân dân thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) vì thế cần một lời giải thích thực sự thấu tình, đạt lý hơn!
Chi tiết mâu thuẫn, khó lí giải thứ 2 mà người viết muốn nói đến chính là tại sao dù UBND, Tòa án nhân dân thị xã Kỳ Anh có văn bản không chấp thuận đơn của 506 hộ giáo dân được gửi hôm 26, 27/9/2016 nhưng Linh mục Nam vẫn tiếp tục cùng một số chức sắc tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh như Linh mục Nguyễn Văn Toản (Dòng chúa cứu thế Thái Hà - Hà Nội), Linh mục Lê Ngọc Thanh (Dòng chúa cứu thế TP Hồ Chí Minh) tổ chức quyên góp tiền ở trong và ngoài nước để phục vụ cho việc khởi kiện; mặc dù trước đó, trước đông đảo giáo dân, Linh mục Nam nhiều lần tuyên bố việc quyên góp tiền đã đủ để trang trải chi phí khởi kiện theo yêu cầu của Tòa án!
Đương nhiên, cũng như vấn đề đầu tiên, Linh mục Nam sẽ phải đưa ra lời giải thích cho động cơ, mục đích tiếp tục quyên góp tiền này? Phía chính quyền vì thế có quyền đặt ra câu hỏi có hay không việc các thế lực bên ngoài tài trợ tiền để Linh mục Nam tiến hành các hoạt động chống đối? Chứng minh được điều này, giới chức tại Việt Nam hoàn toàn có đủ điều kiện để bắt, xử lý Linh mục Nam như đã từng làm với 14 đối tượng theo đạo Công giáo và Tin Lành trong vụ án "Hồ Đức Hòa và đồng bọn hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" bị Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đưa ra xét xử phiên phúc thẩm năm 2013.
Và xin thưa rằng, riêng với tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" thì không nhất thiết hành vi đó phải gây ra hậu quả cho xã hội. Tội danh này chỉ cần cấu thành hình thức.
Như vậy, về lí do để giới chức Việt Nam tiến tới bắt, xử lý Linh mục Nam sẽ không thiếu, nếu không nói là quá nhiều nếu như thống kê thêm những nội dung rao giảng chống đối, nói xấu Đảng Cộng sản và Nhà nước của Linh mục này từ năm 2011 đến nay. Vấn đề còn lại chỉ là quyết tâm mà thôi!
(2). Chi tiết thứ hai người viết muốn nói đến để khẳng định ý định bắt, xử lý Linh mục Đặng Hữu Nam hoàn toàn có thể xảy ra là nội dung công văn số 7533/UBND-NC ngày 07/10/2016, UBND tỉnh Nghệ An gửi Giám mục Nguyễn Thái Hợp - Giám mục Giáo phận Vinh, Giám mục phụ tá Nguyễn Văn Viên, Linh mục Nguyễn văn Vinh - Phó Chủ tịch Hội đồng Linh mục Giáo phận Vinh, Linh mục Nguyễn Văn Hiểu - Chánh Văn phòng Tòa Giám mục Giáo phận Vinh và Linh mục Nguyễn Văn Đính - Quản hạt Thuận Nghĩa (Quỳnh Lưu) kiêm Chủ tịch Ủy ban Công lý & Hòa bình Giáo phận Vinh với lời đề nghị: "Tòa Giám mục Giáo phận Vinh "chấn chỉnh các hoạt động mục vụ của Linh mục Đặng Hữu Nam và không bố trí Linh mục Đặng Hữu Nam tiếp tục hoạt động trên địa bàn tỉnh Nghệ An".
Cũng xin nói thêm, sau khi công văn này được đăng tải trên mạng xã hội, đã có không ít ý kiến cho rằng, giới chức tỉnh Nghệ An đã can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Giáo phận Vinh; cho đó là sự kiện lần đầu tiên xảy ra khi chính quyền công khai yêu cầu Giáo hội phải xử lý một vị Linh mục có hoạt động sai phạm giáo lý, giáo luật và pháp luật! Mà không thèm đếm xỉa đến rằng, đó cũng là một biểu hiện sinh động của tinh thần, thái độ đối thoại mà giới chức địa phương này thực hiện góp phần bình ổn tình hình.
Dưới góc nhìn của cá nhân, ngoài ý nghĩa thể hiện sự đối thoại hết sức thẳng thắn của giới chức tỉnh Nghệ An thì người viết cho đó cũng là một lời cảnh báo khá công khai của chính quyền về Linh mục Đặng Hữu Nam. Nghĩa là Chính quyền kiến nghị, đề nghị giáo hội xử lý Linh mục Nam theo kiểu nội bộ làm sao cho hợp tình, hợp lý; chính quyền sẽ không ra tay một cách trực diện. Đây cũng là cách Chính quyền thể hiện sự tôn trọng của mình đối với Giáo hội nói chung. Tuy nhiên, ngầm ẩn trong đó, người viết hiểu rằng, chính quyền tỉnh Nghệ An cũng gửi gắm một thông điệp: Nếu giáo hội không xử lý thì chính quyền sẽ ra tay xử lý.
Hay nói cách khác, Chính quyền sẽ bắt, xử lý Linh mục Nam theo quy định của pháp luật một khi Giáo hội không áp dụng việc xử lý theo giáo lý giáo luật! Công văn số 7533/UBND-NC ngày 07/10/2016, UBND tỉnh Nghệ An vì thế không đơn giản chỉ là lời đề nghị. Việc Tòa Giám mục Giáo phận Vinh tiếp tục im lặng từ sau khi nhận được công văn có thể sẽ là một tiền đề vững chắc để giới chức địa phương này hạ quyết tâm bắt, xử lý Linh mục Nam nếu không muốn vị chủ chăn ngoa ngôn này tiếp tục gây chuyện trong thời gian tới!
Như vậy, việc hội tụ hai yếu tố điều kiện (chứng cứ pháp lý) và quyết tâm chính trị đã đảm bảo điều kiện CẦN để tiến hành bắt, xử lý đối với Linh mục Đặng Hữu Nam. Điều kiện ĐỦ còn lại chỉ cần một thời cơ thích hợp để thực hiện!
Xin hãy chờ xem, kịch hay sẽ xảy ra ở những màn tiếp theo.
An Chiến
No comments:
Post a Comment