VN: Chọn cả Mỹ lẫn Trung Quốc là “khôn ngoan”?

Đó là tiêu đề của một bài viết được đăng tải trên trang BBC tiếng Việt ngày hôm qua (29/10). Trong bài viết này, tác giả của bài viết đã tường thuật lại “cuộc trao đổi bàn tròn” của BBC với các khách mời (là một số “học giả”, “nhà nghiên cứu” ở trong nước và thế giới) về chính sách đối ngoại của Việt Nam xung quanh chuyến thăm Trung Quốc và Mỹ của ông Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam.

Trích dẫn đánh giá của nhà nghiên cứu Vũ Cao Phan, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội hữu nghị Việt - Trung, BBC viết: "Nếu Trung Quốc là lựa chọn chính trị của Việt Nam như lời tuyên bố của ông Huynh, thì Hoa Kỳ là lựa chọn an ninh của Việt Nam, đó là cái mà tôi có thể nhận xét, đánh giá qua chuyến đi của ông Đinh Thế Huynh thăm Mỹ."

Như vậy, theo quan điểm của ông Vũ Cao Phan thì chuyến thăm của ông Đinh Thế Huynh tới Trung Quốc là “lựa chọn chính trị”, còn tới Hoa Kỳ là “lựa chọn an ninh của Việt Nam”. Ngoài ra, cũng theo ông Vũ Cao Phan, “lựa chọn của Việt Nam là khôn ngoan và chuyến đi thăm Trung Quốc (của ông Đinh Thế Huynh) ngắn ngày hơn chuyến thăm Mỹ. Và tất cả những gì có thể truyền tải được đã thông qua bản thân thời hạn của chuyến đi thăm này”.

Dẫn lời của người được giới thiệu là tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore (ISEAS), BBC viết: "Bình luận mà nói Việt Nam lựa chọn quan hệ... mà nói là Trung Quốc là lựa chọn chính trị trong quan hệ, nó cũng đúng thôi nhưng mà không đủ. Nó còn nhiều thứ quan hệ khác: quan hệ láng giềng, quan hệ địa chính trị, quan hệ địa chiến lược, quan hệ ý thức hệ...”.

Còn Giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine, Hoa Kỳ (BBC giới thiệu là sử gia và nhà phân tích chính trị, bang giao quốc tế và Việt Nam) bình luận: "Đối ngoại (Việt Nam) đối với Trung Quốc, Trung Quốc là nước 'núi liền núi, sông liền sông, biển liền biển' với Việt Nam, thì phải đối đãi với Trung Quốc như thế nào để cho nó (nước này) khỏi gây những khó khăn cho Việt Nam liền liền”. Giáo sư Ngô Vĩnh Long nói tiếp: "Việt Nam có câu là “nước xa, lửa gần”, thì không thể lựa chọn một nước nào đó để đối trọng với Trung Quốc được.

Khi nghe lại những điều mà BBC thuật lại về cuộc “trao đổi bàn tròn” trên, rõ ràng chúng ta thấy rằng, các học giả, nhà nghiên cứu cả trong và ngoài nước đều đang rất chú ý tới chuyến thăm tới Trung Quốc và Mỹ của ông Đinh Thế Huynh. Ở đây, tôi không đi sâu phân tích những nội dung mà các học giả, nhà nghiên cứu được BBC mời tham gia “trao đổi bàn trong” về sự “khôn ngoan” trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Bởi vì, những lời lẽ trên chủ yếu cũng chỉ là sự suy đoán chủ quan của những người tham gia cuộc “trao đổi bàn tròn” này.

Vấn đề mà tôi muốn đề cập ở đây đó là, chính sách đối ngoại nhất quán của Việt Nam là độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng, cùng có lợi; tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và điều ước quốc tế mà Cộng hòa XHCN Việt Nam là thành viên; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế vì lợi ích quốc gia, dân tộc, góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới. Điều này đã được Hiến pháp của Nhà nước Việt Nam khẳng định.

Còn đối với vấn đề quan hệ với Trung Quốc và Mỹ, rõ ràng chúng ta thấy, Trung Quốc và Mỹ đều là những cường quốc của thế giới. Nếu như Mỹ là nền kinh tế lớn nhất thế giới, thì nền kinh tế của Trung Quốc chỉ đứng thứ hai sau Mỹ. Bên cạnh đó, Mỹ và Trung Quốc là những quốc gia có tiềm lực quân sự, có vai trò, tầm ảnh hưởng lớn tới thế giới, nếu không muốn nói là chi phối thế giới. Trong khi Việt Nam là một nước đang phát triển, là một nước nhỏ thì rõ ràng chúng ta phải biết dung hòa lợi ích với các nước lớn trên cơ sở lợi ích quốc gia là tối thượng.

Mỹ là nền kinh tế lớn nhất thế giới nhưng Trung Quốc lại ở ngay bên cạnh chúng ta, cho nên việc Việt Nam hợp tác với cả Mỹ và Trung Quốc đó cũng là chuyện bình thường. Cũng xin nói thêm rằng, hiện nay trên thế giới cũng có nhiều nước đang thực hiện chính sách đối ngoại như vậy, trong đó mới nhất là Philippines.

Chính vì vậy, khoan hãy đề cập tới vấn đề “khôn ngoan” trong chính sách đối ngoại của Việt Nam mà chúng ta phải cần thấy rằng, trung hòa, cân bằng lợi ích với các nước lớn, trong đó có Mỹ và Trung Quốc để bảo vệ độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng và phát triển đất nước là chính sách đối ngoại phù hợp nhất đối với Việt Nam. Việt Nam luôn sẵn sàng “là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế vì lợi ích quốc gia, dân tộc”.

                                                                               Nam Phong