155 em học sinh xứ Đông Yên (Hà Tĩnh) nghỉ học suốt 2 năm: Trách nhiệm của Tòa Giám mục Giáo phận Vinh đến đâu?

Chiềng Chạ

Như đã nói tới trong Entry "*Đôi điều với nhạc sỹ Tuấn Khanh: Ai mới là kẻ bán rẻ quê hương?" để minh chứng cho những hệ lụy mà người dân Việt Nam, nhất là người dân các tỉnh miền Trung chịu thiệt hại trực tiếp từ Formosa, Nhạc sỹ Tuấn Khanh đã viết như sau: "Đừng quên 155 trẻ em Đông Yên vì bị chính quyền giành đất cho Formosa mà phải thất học suốt 2 năm, bên cạnh sự đe nẹt của công an". Song, câu hỏi được đặt ra ở đây là có phải 155 em học sinh là con em của Giáo xứ Đông Yên (Hà Tĩnh) kia nghỉ học vì bị chính quyền giành đất hay nó có một căn nguyên khác? 

Lễ đặt viên đá xây dựng nhà thờ xứ Đông Yên tại khu tái định cư (Nguồn: Báo Hà Tĩnh). 

Trở lại với thời điểm năm 2008, khi mà Formosa bắt đầu đặt vấn đề đầu tư tại khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh), do toàn bộ khu vực xã Kỳ Lợi (thuộc huyện Kỳ Anh) nằm trong quy hoạch của dự án nên theo đó, Chính quyền Hà Tĩnh cùng với Ban quản lý dự án đã nhanh chóng tiến tới thống nhất, đền bù trước khi giải phóng mặt bằng. Mặt khác, để cho các hộ dân có điều kiện tái định cư, ổn định cuộc sống, chính quyền địa phương nơi đây đã ưu tiên, bố trí khu tái định cư tại một địa điểm gần Quốc lộ 1A. Tiếp đó, các thiết chế văn hóa, tín ngưỡng như trường học, nhà thờ để phục vụ việc học, sinh hoạt tôn giáo cũng đã được xây dựng. Và chính trong lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng nhà thờ xứ Đông Yên mới (sau khi đã hoàn tất việc đền bù) đã có sự tham dự của đại diện Tòa thánh - ngài Leopoldo Girreli - Đại diện không thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam, Giám mục giáo phận Vinh Nguyễn Thái Hợp, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Kim Cự, Phó Bí thư Tỉnh ủy Lê Thành Long và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đình Sơn.

Theo thông tin từ Blog Việt Nam mới: "Cũng theo thỏa thuận, mỗi hộ dân về khu tái định cư sẽ được cấp tối thiểu 400m2 đất. Hội đồng Bồi thường, GPMB huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh cũng đã hoàn thành công tác kiểm kê và chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng cho 994 hộ và có 895/994 hộ đã bốc thăm nhận đất tại khu tái định cư".

Dưới sự xúi dục của những người lớn, các em học sinh (là con em của các hộ dân xứ Đông Yên không chịu di dời) đã không chỉ nghỉ học suốt 2 năm qua mà các em còn được huy động tham gia những hoạt động như thế này (Nguồn: FB). 

Như vậy, phía chính quyền đã hoàn tất việc đền bù cũng như tạo điều kiện tốt nhất để người dân ổn định cuộc sống. Và theo thông tin đáng tin cậy thì Tòa Giám mục Giáo phận Vinh và cá nhân Giám mục Nguyễn Thái Hợp đứng ra nhận các khoản tiền bồi thường (chủ yếu là tiền để phục vụ xây dựng nhà thờ mới và đền bù trực tiếp cho các hộ dân thuộc diện giải tỏa, nghe đâu là hơn 70 tỷ đồng). Việc gần 200 hộ dân (là phụ huynh của 155 em học sinh trong câu chuyện đang nói) không chịu di dời với lí do giá cả đền bù không thỏa đáng vì thế không còn thuộc trách nhiệm giải quyết của chính quyền các cấp tại Hà Tĩnh. Có chăng nếu cần hỏi thì người dân nên ra Tòa Giám mục giáo phận Vinh để kiến nghị và chất vấn người đứng đầu Giáo phận - Giám mục Nguyễn Thái Hợp. 

Trên thực tế, không phải là gần 200 hộ dân nơi đây không hiểu ai là chủ thể họ cần chất vấn để bảo vệ quyền lợi cho chính mình. Việc giáo dân xứ Đông Yên nhiều lần kéo ra Tòa Giám mục Giáo phận Vinh để yêu cầu được gặp, đối thoại với Giám mục Nguyễn Thái Hợp, Linh mục Nguyễn Quang Tuấn (nguyên quản xứ Đông Yên, hiện đang mục vụ tại Nghệ An) cho thấy họ ý thức rất rõ những ai sự khuất tất, thiếu minh bạch đang xảy ra tại chính trong nội bộ giáo hội (Giáo phận đã quyết định thuyên chuyển Linh mục Đậu Thanh Minh đi mục vụ tại địa bàn khác trong khi linh mục Đậu Thanh Minh vừa mới về quản xứ chưa tròn một năm; hơn nữa linh mục Minh rất được lòng bà con giáo dân ở Đông Yên và theo lẽ thường thì việc thuyên chuyển này là hết sức bất thường, không phù hợp những gì đã xảy ra trước đó đối với những Linh mục bị Toà Giám mục thuyên chuyển đi địa bàn khác).

Cảnh lộn xộn tại Tòa Giám mục Giáo phận Vinh (Nguồn: Cắt từ Video).

Rồi những cảnh tượng kéo áo Giám mục, xông lên tận Nhà Phòng của Giám mục tại Tòa Giám mục Giáo phận Vinh cho thấy ở họ đã không còn sự kiên nhẫn, đứng vâng lời thường thấy. Đấy cũng là lời giải thích không thể hùng hồn hơn cho cái thực tế "Bề trên mà không chính ngôi, trách sao ở dưới chúng tôi hỗn hào". 

 

Cho nên, thiết nghĩ để 155 em học sinh thuộc giáo xứ Đông Yên (Hà Tĩnh) thì không phải là việc Formosa đi hay ở mà điều cần hơn hết là sự minh bạch của những bề trên? Và tin chắc rằng, chừng nào những bề trên kia vẫn im lặng thì chừng đó các em học sinh còn phải nghỉ học dài!