Mõ Làng

Phiên khai mạc Đại hội XII đã diễn ra rất ngắn gọn. Thay vì trình bày nguyên văn các báo cáo như các kỳ trước, đại hội được nghe những đề dẫn hết sức súc tích làm nổi bật những vấn đề trọng yếu của đất nước và của Đảng.

Nhận diện thuận lợi, khó khăn, thành công, tồn tại, yếu kém

Trình bày những tư tưởng lớn và nội dung cốt lõi của các báo cáo, Tổng Bí thư nêu rõ 5 năm qua bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, tình hình thế giới khu vực có nhiều diễn biến rất phức tạp; kinh tế thế giới phục hồi chậm, khủng hoảng chính trị ở nhiều nơi, khủng hoảng chính trị ở nhiều nơi, nhiều nước; các nước lớn cạnh tranh quyết liệt giành ảnh hưởng trong khu vực, diễn biến phức tạp, căng thẳng ở Biển Đông đã tác động bất lợi đến VN.

Trong nước cùng với những ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, những hạn chế, khiếm khuyết vốn có của nền kinh tế chưa được giải quyết, những hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, quản lý và những vấn đề mới phát sinh đã làm cho lạm phát tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ổn định kinh tế vĩ mô, tốc độ tăng trưởng và đời sống nhân dân. Thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu gây thiệt hại nặng nề...

Trong bối cảnh đó toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã nỗ lực phấn đấu thực hiện Nghị quyết ĐH XI của Đảng, đạt nhiều những thành quả quan trọng. Lạm phát được kiểm soát, kinh tế vĩ mô dần ổn định. Tăng trưởng kinh tế được duy trì ở mức hợp lý, từ năm 2013 dần phục hồi, năm sau cao hơn năm trước; chất lượng tăng trưởng được nâng lên. Cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng đạt kết quả tích cực bước đầu. Văn hoá, xã hội có bước phát triển, an sinh xã hội cơ bản được bảo đảm, đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, hoà bình, ổn định được giữ vững để phát triển đất nước. Quan hệ đối ngoại, vị thế, uy tín quốc tế của nước ta tiếp tục được nâng cao. Dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được phát huy. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng và đạt một số kết quả quan trọng.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng cho rằng việc đổi mới chưa đồng bộ và trọn vẹn. Mục tiêu đến 2020 cơ bản thành nước công nghiệp hiện đại không đạt được, đời sống của người dân ở nhiều khu vực còn khó khăn, tình trạng suy thoái về tư tưởng đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ Đảng viên, tình trạng quan liêu tham nhũng chưa được đẩy lùi. Nguy cơ tụt hậu, diễn biến hòa bình, suy thoái về đạo đức chính trị lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa… vẫn hiện hữu.

Thời gian tới, tình hình sẽ còn diễn biến phức tạp hơn trong đó xu hướng hội nhập vẫn là phổ biến. Việt Nam sẽ thực hiện đầy đủ các cam kết trong cộng đồng ASEAN và WTO. Thời cơ vận hội mở ra rất lớn nhưng cũng còn nhiều thách thức. Vì vậy, “Để tận dụng, phát huy tốt nhất thời cơ, thuận lợi, vượt qua khó khăn, thách thức, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cần đoàn kết một lòng, quyết tâm : Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu đưa nước ta cơ bản thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn hòa bình, ổn định, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, nâng cao vụ thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới”.

Tổng Bí thư nhấn mạnh trong 5 năm tới phải phấn đấu quyết liệt hơn để thực hiện chiến lược ccoong nghiệp hóa, hieenj đại hóa thì phải nhận thức và thực hiện hiệu quả những định hướng lớn gồm: Tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức, hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo; phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ; tăng cường tiềm lực và đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ; Xây dựng phát triển văn hóa, con người; Quản lý phát triển xã hội; thực hiện tiến bộ công bằng xã hội; Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu.

Những tư tưởng chỉ đạo lớn

Độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ là tiền đề để phát triển

Tổng Bí thư nhấn mạnh bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, chế độ XHCN luôn gắn bó chặt chẽ, mật thiết với nhau; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là nòng cốt.

Mục tiêu trọng yếu của quốc phòng, an ninh là phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp của toàn dân lộc, của cả hệ thống chính trị, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh việc thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại và hội nhập quốc tế, bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế,... nhằm phục vụ mục tiêu giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao đời sống nhân dân; nâng cao vị thế, uy tín của đất nước và góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Sức mạnh Đại đoàn kết dân tộc là nền tảng

Khẳng định Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, việc tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo là điều kiện để phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” làm điểm tương đồng; tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc; đề cao tinh thần dân tộc, truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, khoan dung để tập hợp, đoàn kết mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước, tăng cường quan hệ mật thiết giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo sinh lực mới của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tiếp tục phát huy dân chủ XHCN, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Dân chủ phải được thực hiện đầy dủ, nghiêm túc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Bảo đảm để nhân dân tham gia ở tất cả các khâu của quá trình đưa ra những quyết định liên quan đến lợi ích, cuộc sống của nhân dân. Phát huy dân chủ phải đi liền với tăng cường pháp chế, đề cao trách nhiệm công dân, giữ vững kỷ luật, kỷ cương và đề cao đạo đức xã hội. Phê phán những biểu hiện dân chủ cực đoan, dân chủ hình thức. Xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng dân chủ làm mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và những hành vi vi phạm quyền dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân.

Xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN phải tiến hành đồng bộ cả lập pháp, hành pháp, tư pháp và được tiến hành đồng bộ với đổi mới hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; gắn với đổi mới kinh tế, văn hóa, xã hội. Hoàn thiện thể chế, chức năng, nhiệm vụ, phương thức và cơ chế vận hành, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt

Trong 5 năm qua thực hiện Nghị quyết Đại hội 11, Đảng ta đã kiên trì nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ then chốt về xây dựng Đảng trên cả 3 mặt : chính trị, tư tưởng và tổ chức đạt được những kết quả quan trọng.

Các cấp ủy từ TW đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện bài bản, quyết liệt nghị quyết TƯ 4 một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay và đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng tạo chuyển biến tích cực trong hệ thống chính trị. Quá trình phê bình, tự phê bình theo tinh thần NQ TƯ4 và việc khắc phục sửa chữa hạn chế, khuyết điểm đã góp phần siết lại kỷ luật kỷ cương trong Đảng, tạo chuyển biến tích cực bước đầu trong việc ngăn chặn một số mặt tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong Đảng, khắc phục một số hạn chế khuyết điểm trong công tác cán bộ và trong công tác thực hiện tổ chức sinh hoạt Đảng nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Bước đầu kiềm chế tình trạng tham nhũng, lãng phí. Nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp đã được tập trung phát hiện, chỉ đạo điều tra, xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật, được cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình ủng hộ.

Nhiều chủ trương, nguyên tắc giải pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế cụ thể hóa bằng các quy chế, quy định, quy đình bảo đảm dân chủ chặt chẽ hơn. Công tác đào tạo quy hoạch, luân chuyển cán bộ được đẩy mạnh hơn.

Nhìn thẳng sự thật, báo cáo cũng đã đánh giá trong thực hiện NQTƯ 4 một số việc chưa đạt được mục tiêu nghị quyết đề ra. Trong phê bình và tự phê bình tình trạng nể nang, né tránh ngại va chạm còn khá phổ biến, một số cán bộ, đảng viên chưa tự giác nhìn nhận đúng trách nhiệm của mình trước những hạn chế, khuyết điểm trong công việc được giao. Chưa làm rõ thực chất mức độ nghiêm trọng của tình hình xảy ra ở đâu, ai chịu trách nhiệm. Việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định của Đảng, Nhà nước theo hướng đề cao hơn trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu trong mối quan hệ giữa tập thể cá nhân chưa thực hiện được. Tình trạng tham nhũng lãng phí, vẫn còn nghiêm trọng với biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp gây bức xúc dư luận, gây ảnh hưởng niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Tình trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn.

Nổi bật là việc dự báo hoạch định lãnh đạo tổ chức thực hiện các Nghị quyết chính sách của Đảng, Nhà nước chưa kịp thời đồng bộ, hiệu quả. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của không ít tổ chức Đảng còn thấp, có nơi mất sức chiến đấu. Công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện đảng viên ở một số nơi chưa được quan tâm thường xuyên, chất lượng sinh hoạt Đảng, tính chiến đấu trong phê bình và tự phê bình còn yếu. Tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc hiệu quả hoạt động chưa cao.

Báo cáo đánh giá trong những năm tới yêu cầu nhiệm vụ nặng nề của thời kỳ phát triển mới yêu cầu phải đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng, trọng tâm là kiên quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện NQTƯ 4 khóa 11 . Để thực hiện công tác này, Tổng Bí thư nhấn mạnh việc trước hết phải chú trọng xây dựng Đảng về chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo phù hợp thực tiễn Việt Nam. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới, nâng cao bản lĩnh trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng, từng đảng viên mà trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý, chủ chốt các cấp. Không dao động trong bất cứ tình hướng nào, giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong gương mẫu của cán bộ Đảng viên.

Cùng với đó là việc đổi mới công tác tư tưởng, lý luận, nâng cao tính chiến đấu tính thuyết phục của công tác tư tưởng phục vụ thực hiện yêu cầu nhiệm vụ chính trị, phù hợp từng giai đoạn, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, đồng thuận xã hội. Tiếp tục đổi mới tư duy lý luận đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch định chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước. Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống và những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa, tệ tham nhũng, quan liêu, lãng phí, bè phái, lợi ích nhóm, nói không đi đôi với làm…

Xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ XII

1 - Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.

2 – Xây dựng tổ chức bộ máy của toàn hệ thống chính trị tin gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.

3 – Tập trung nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả ba đột phát chiến lược; cơ cấu lại tổng thể và đồng bộ nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước , chú trọng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Chú trọng giải quyết tốt vấn đề cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, xử lý nợ xấu và bảo đảm an toàn nợ công.

4 – Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Mở rộng và đưa vào chiều sâu các quan hệ đối ngoại; thực hiện hiệu quả hội nhập quốc tế trong điều kiện mới, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế.

5 – Thu hút, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực và sức sáng tạo của nhân dân. Chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, giải quyết tốt những vấn đề bức thiết, tăng cường quản lý phát triển xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội và giảm nghèo bền vững. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

6 - Phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; tập trng xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và năng lực làm việc; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.

Có thể thấy, những gì mà Đảng mong muốn, nhân dân kỳ vọng đã được thể hiện đầy đủ trong một phiên khai mạc ngắn gọn, súc tích. Dự cảm về một kỳ đại hội thành công và sẽ mang lại sinh khí mới cho dân tộc đã hiện hữu.